Zapasy ze światem Zbigniewa Herberta : esej o życiu pisarzy w czasach pierwszych sekretarzy

Collection
Monographs
Download bibliographic description

Description

  • Title: Zapasy ze światem Zbigniewa Herberta : esej o życiu pisarzy w czasach pierwszych sekretarzy
  • Author:
  • Wydawca: Instytut Literatury
  • Year: 2020
  • Miejsce wydania: Kraków
  • URL: https://sklep.instytutliteratury.eu/pl/p/Zapasy-ze-swiatem-Zbigniewa-Herberta.-Esej-o-zyciu-pisarzy-w-czasach-pierwszych-sekretarzy-Jozef-Maria-Ruszar/188
  • ISBN: 978-83-66765-24-5
  • Abstract in Polish: Książka pyta nie tylko o finanse, ale również o osobiste wybory życiowe Zbigniewa Herberta (1924–1998). Czy jego antykomunistyczne poglądy są wyłącznie retoryką na użytek czytającej publiczności, czy też osobistą praktyką życiową twórcy? W jakim stopniu w jego twórczości epistolarnej przejawia się ekonomiczna rzeczywistość Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, w której poeta spędził większość swego życia? Główna teza niniejszego opracowania jest prosta: choć Herbert w różnych okresach stosował odmienne taktyki literackiego przetrwania, które zależały od okoliczności zewnętrznych (głównie politycznych i ustrojowych) oraz od jego pozycji na rynku literackim, to – mimo zmian ustrojowych, perturbacji politycznych oraz okoliczności osobistych – postępował według stałej strategii życia z literatury bez podejmowania prac pozaliterackich. Herbert wybrał wolnorynkową strategię egzystencji. Z powodów od niego niezależnych odstąpił od tej zasady jedynie na krótko, w latach 1953–1957, kiedy poddał się rygorowi obowiązku pracy, oraz zaraz po Październiku, kiedy na krótko został dyrektorem biura Związku Kompozytorów Polskich. Osobną cezurę stanowi też wyjazd na Zachód. Od tej pory poeta będzie funkcjonował jednocześnie w Polsce i na Zachodzie. Zbadanie konsekwencji i prześledzenie poszczególnych etapów nie jest łatwe z powodu braku pełnych danych i od razu należy ostrzec Czytelnika, że dysponujemy wiedzą raczej pośrednią. Niniejsza praca zajmuje się jedynie ułomkami informacji, które mówią o zarobkach i realiach ówczesnego życia, a przede wszystkim świadczą o osobistej strategii rynkowej przyjętej przez Herberta. Pełna wiedza na temat dochodów poety nie istnieje nie tylko dlatego, że brak wielu źródeł będących tajemnicą handlową (na przykład umów z wydawnictwami) albo były one skrzętnie skrywane przed fiskusem PRL oraz postrachem twórców, czyli stowarzyszeniem ZAiKS, ale też z powodu ograniczeń korespondencji poety jako podstawy prowadzonych badań. Czegóż się więc dowiadujemy? Że poeta zarobił całkiem przyzwoite pieniądze, które umożliwiły mu przedłużanie pobytu na Zachodzie i odbywanie podróży owocujących kolejnymi esejami. Jego wyjazdy były reinwestycją literacką. Poszczególne kwoty, jakie udało się ustalić, są – oczywiście – ważne, ale głównym tematem rozważań jest jednak generalna strategia życia z literatury i sposoby realizacji tej postawy. Herbert wybrał nieustabilizowane życie niezależnego literata żyjącego ze swej produkcji literackiej. Postawa przyjęta przez poetę była czymś absolutnie wyjątkowym. Badacz próbujący ustalić finansową strategię przetrwania polskiego pisarza w drugiej połowie XX wieku musi się zmierzyć z kilkoma problemami, z których do ważnych należą okoliczności historyczne oraz nieznajomość kontekstu kulturowego. Cywilizacja sowiecka została zniszczona, a wiedza o komunizmie zanika. Pisząc więc dla dzisiejszego czytelnika, należy objaśniać nieznane mechanizmy społeczne, polityczne i ekonomiczne, a także przedstawiać społeczne sposoby funkcjonowania utworów i samych twórców, tak aby nasze obecne kulturowe usytuowanie i punkt odbioru nie zaciemniły, a raczej nie zniekształciły znaczeń pierwotnych, charakterystycznych dla tamtej rzeczywistości – stąd obszerny kontekst kulturowy rozważań na temat finansów.
  • Abstract in English: The book asks not only about finances but also about Zbigniew Herbert’s (1924–1998) personal life choices. Are his anti-communist views only a rhetorical device directed toward his readers? Or does he practice what he preaches? To what extent is the economic reality of the Polish People’s Republic, in which the poet spent most of his life, manifested in his epistolary works? The main thesis of this study is simple: although Herbert in different periods of his life used different tactics of literary survival, which depended on external circumstances (mainly political and systemic) and on his position on the literary market, he followed – despite regime changes, political perturbations and personal circumstances – a constant strategy of earning a living from literary work without taking extra-literary jobs. Herbert chose a free-market strategy of existence. For reasons beyond his control, he departed from this principle only briefly, in 1953–1957, when he was forced to work outside the literary field by state regulations, and immediately after the events of Polish October, when he briefly became the director of the Polish Composers’ Union office. Herbert’s journey to the West is a separate turning point. From this point on, the poet will operate simultaneously in Poland and the West. Due to the lack of complete data, it is not easy to study the consequences and follow the individual stages, and the reader should be warned right away that our knowledge is rather indirect. This book deals only with fragmentary information about the wages and realities of life in the studied period – pieces of information that testify to the personal market strategy adopted by Herbert. Full knowledge about the poet’s income is out of reach not only because many sources are inaccessible as trade secrets (for example, contracts with publishing houses) or were carefully hidden from the Polish People’s Republic tax office and from the Polish Society of Authors and Composers (and institution which every author feared) but also because of the limitations of the poet’s correspondence as a source material. So what do we learn? That Herbert earned quite decent money which enabled him to extend his stay in the West and embark on journeys that resulted in new essays. His travels were a literary reinvestment. Incomes that we are able to discover through research are, of course, important. The main subject of our considerations, however, is the general strategy of earning a living from literary work and the ways of putting this strategy into action. Herbert chose the precarious life of an independent writer living off his literary production. The attitude adopted by the poet was something absolutely unique. A researcher trying to establish a financial strategy for the survival of a Polish writer in the second half of the twentieth century has to deal with several problems, the most important of which are historical circumstances and ignorance of the cultural context. Soviet civilization has been destroyed and knowledge of communism is fading away. Therefore, when writing for a contemporary reader, one should explain unknown social, political and economic mechanisms as well as describe the social ways of functioning of works and the authors themselves, so that our current cultural situation and point of view do not obscure (or distort) the original features of a passed reality – hence the extensive cultural context of considerations on finance.
  • Language: polski
  • Structure:
    • Wydział Filozoficzny
    • Instytut Dziennikarstwa
  • Dyscyplina: literaturoznawstwo

MARC

  • 002 $a Zapasy ze światem Zbigniewa Herberta : esej o życiu pisarzy w czasach pierwszych sekretarzy
  • 003 $a JÓZEF RUSZAR (Autor)
  • 003 $e 0000-0002-0321-8481
  • 004 $a Monografia naukowa
  • 005 $a 2020
  • 006 $c Instytut Literatury
  • 007 $a 978-83-66765-24-5
  • 011 $a https://sklep.instytutliteratury.eu/pl/p/Zapasy-ze-swiatem-Zbigniewa-Herberta.-Esej-o-zyciu-pisarzy-w-czasach-pierwszych-sekretarzy-Jozef-Maria-Ruszar/188
  • 012 $a Biblioteka Pana Cogito
  • 016 $a Kraków
  • 017 $a 253
  • 018 $a polski
  • 021 $a Książka pyta nie tylko o finanse, ale również o osobiste wybory życiowe Zbigniewa Herberta (1924–1998). Czy jego antykomunistyczne poglądy są wyłącznie retoryką na użytek czytającej publiczności, czy też osobistą praktyką życiową twórcy? W jakim stopniu w jego twórczości epistolarnej przejawia się ekonomiczna rzeczywistość Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, w której poeta spędził większość swego życia? Główna teza niniejszego opracowania jest prosta: choć Herbert w różnych okresach stosował odmienne taktyki literackiego przetrwania, które zależały od okoliczności zewnętrznych (głównie politycznych i ustrojowych) oraz od jego pozycji na rynku literackim, to – mimo zmian ustrojowych, perturbacji politycznych oraz okoliczności osobistych – postępował według stałej strategii życia z literatury bez podejmowania prac pozaliterackich. Herbert wybrał wolnorynkową strategię egzystencji. Z powodów od niego niezależnych odstąpił od tej zasady jedynie na krótko, w latach 1953–1957, kiedy poddał się rygorowi obowiązku pracy, oraz zaraz po Październiku, kiedy na krótko został dyrektorem biura Związku Kompozytorów Polskich. Osobną cezurę stanowi też wyjazd na Zachód. Od tej pory poeta będzie funkcjonował jednocześnie w Polsce i na Zachodzie. Zbadanie konsekwencji i prześledzenie poszczególnych etapów nie jest łatwe z powodu braku pełnych danych i od razu należy ostrzec Czytelnika, że dysponujemy wiedzą raczej pośrednią. Niniejsza praca zajmuje się jedynie ułomkami informacji, które mówią o zarobkach i realiach ówczesnego życia, a przede wszystkim świadczą o osobistej strategii rynkowej przyjętej przez Herberta. Pełna wiedza na temat dochodów poety nie istnieje nie tylko dlatego, że brak wielu źródeł będących tajemnicą handlową (na przykład umów z wydawnictwami) albo były one skrzętnie skrywane przed fiskusem PRL oraz postrachem twórców, czyli stowarzyszeniem ZAiKS, ale też z powodu ograniczeń korespondencji poety jako podstawy prowadzonych badań. Czegóż się więc dowiadujemy? Że poeta zarobił całkiem przyzwoite pieniądze, które umożliwiły mu przedłużanie pobytu na Zachodzie i odbywanie podróży owocujących kolejnymi esejami. Jego wyjazdy były reinwestycją literacką. Poszczególne kwoty, jakie udało się ustalić, są – oczywiście – ważne, ale głównym tematem rozważań jest jednak generalna strategia życia z literatury i sposoby realizacji tej postawy. Herbert wybrał nieustabilizowane życie niezależnego literata żyjącego ze swej produkcji literackiej. Postawa przyjęta przez poetę była czymś absolutnie wyjątkowym. Badacz próbujący ustalić finansową strategię przetrwania polskiego pisarza w drugiej połowie XX wieku musi się zmierzyć z kilkoma problemami, z których do ważnych należą okoliczności historyczne oraz nieznajomość kontekstu kulturowego. Cywilizacja sowiecka została zniszczona, a wiedza o komunizmie zanika. Pisząc więc dla dzisiejszego czytelnika, należy objaśniać nieznane mechanizmy społeczne, polityczne i ekonomiczne, a także przedstawiać społeczne sposoby funkcjonowania utworów i samych twórców, tak aby nasze obecne kulturowe usytuowanie i punkt odbioru nie zaciemniły, a raczej nie zniekształciły znaczeń pierwotnych, charakterystycznych dla tamtej rzeczywistości – stąd obszerny kontekst kulturowy rozważań na temat finansów.
  • 022 $a The book asks not only about finances but also about Zbigniew Herbert’s (1924–1998) personal life choices. Are his anti-communist views only a rhetorical device directed toward his readers? Or does he practice what he preaches? To what extent is the economic reality of the Polish People’s Republic, in which the poet spent most of his life, manifested in his epistolary works? The main thesis of this study is simple: although Herbert in different periods of his life used different tactics of literary survival, which depended on external circumstances (mainly political and systemic) and on his position on the literary market, he followed – despite regime changes, political perturbations and personal circumstances – a constant strategy of earning a living from literary work without taking extra-literary jobs. Herbert chose a free-market strategy of existence. For reasons beyond his control, he departed from this principle only briefly, in 1953–1957, when he was forced to work outside the literary field by state regulations, and immediately after the events of Polish October, when he briefly became the director of the Polish Composers’ Union office. Herbert’s journey to the West is a separate turning point. From this point on, the poet will operate simultaneously in Poland and the West. Due to the lack of complete data, it is not easy to study the consequences and follow the individual stages, and the reader should be warned right away that our knowledge is rather indirect. This book deals only with fragmentary information about the wages and realities of life in the studied period – pieces of information that testify to the personal market strategy adopted by Herbert. Full knowledge about the poet’s income is out of reach not only because many sources are inaccessible as trade secrets (for example, contracts with publishing houses) or were carefully hidden from the Polish People’s Republic tax office and from the Polish Society of Authors and Composers (and institution which every author feared) but also because of the limitations of the poet’s correspondence as a source material. So what do we learn? That Herbert earned quite decent money which enabled him to extend his stay in the West and embark on journeys that resulted in new essays. His travels were a literary reinvestment. Incomes that we are able to discover through research are, of course, important. The main subject of our considerations, however, is the general strategy of earning a living from literary work and the ways of putting this strategy into action. Herbert chose the precarious life of an independent writer living off his literary production. The attitude adopted by the poet was something absolutely unique. A researcher trying to establish a financial strategy for the survival of a Polish writer in the second half of the twentieth century has to deal with several problems, the most important of which are historical circumstances and ignorance of the cultural context. Soviet civilization has been destroyed and knowledge of communism is fading away. Therefore, when writing for a contemporary reader, one should explain unknown social, political and economic mechanisms as well as describe the social ways of functioning of works and the authors themselves, so that our current cultural situation and point of view do not obscure (or distort) the original features of a passed reality – hence the extensive cultural context of considerations on finance.
  • 025 $a Zapasy ze światem Zbigniewa Herberta : esej o życiu pisarzy w czasach pierwszych sekretarzy
  • 336 $a Monografia naukowa
  • 985 $a Wydział Filozoficzny
  • 985 $b Instytut Dziennikarstwa
  • 999 $a literaturoznawstwo

Dublin Core