Mane, tekel, fares : obrazy Boga w twórczości Tadeusza Różewicza

Collection
Monographs
Download bibliographic description

Description

  • Title: Mane, tekel, fares : obrazy Boga w twórczości Tadeusza Różewicza
  • Author:
  • Wydawca: Instytut Myśli Józefa Tischnera
  • Year: 2019
  • URL: http://www.tischner.org.pl/biblioteka-pana-cogito/mane_tekel_fares
  • ISBN: 978-83-60911-33-4
  • Abstract in Polish: Wstęp zatytułowany W cieniu Biblii przedstawia założenia metodolo¬giczne całej pracy, podkreśla wagę doświadczenia historycznego, które ukształtowało twórczość Tadeusza Różewicza (chodzi o „śmierć bliź¬niego” jako korelat „śmierci Boga”), a także doniosłą rolę podstawowego archetekstu jego liryki odnoszącej się do zagadnień metafizycznych, czyli Biblii, a w szczególności Ewangelii. Zbrodnia i płacz Kaina. „Lament” antonimem „Wiedzy radosnej” Frie-dricha Nietzschego - wyjaśnia, jak użycie biblijnych wątków oraz zaprze-czonych symboli chrześcijańskich służy wypowiedzeniu stanowczego antycredo poety zawiedzionego przez Opatrzność oskarżoną o nieprze- ciwstawianie się złu (głównie wojny) i brak obrony sprawiedliwych. Sztandarowy' wiersz Lament, będący grą z katolicką i europejską tradycją, został także skonfrontowany z Nietzscheańską ideą „śmierci Boga”. Mane, tekel, fares. Zanik świętości i zanik Polskiego Państwa Podziem-nego w wierszu „sercepodchodzi do gardła" - jest metaforycznym rozli-czeniem z bolesnymi momentami biografii, które - jak niezagojone rany - zostawiły ślad w psychice poety. Interpretacja wiersza wska¬zuje na autolustracyjny charakter utworu napisanego w piętnaście lat po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Poeta niezbyt dokładnie przedstawia swoją biografię, w szczególności dezercję z oddziału AK i poparcie dla komunistycznej władzy. W artykule starano się zwrócić uwagę na dramat ówczesnych decyzji i wewnętrzne pęknięcie osobo¬wości. Pośrednio wskazano również na konieczność napisania nowej historii literatury polskiej xx wieku z punktu widzenia wolnej Polski i odkłamanie wizji odziedziczonej z PRL. Zaprzeczone ojcostwo. „Syn marnotrawny (z obrazu Hieronima Bo-scha)”- przedstawia eschatologiczne wątki pozwalające na dramatyczne odczytanie ekfrastycznego wiersza w świetle ewangelicznej przypowie¬ści z akcentem na jej eschatologiczny sens. Niemożliwe odpuszczenie grzechów. „Biel” Tadeusza Różewicza (z tomu „Nic w płaszczu Prospera”) — bada tytułowy utwór z wykorzystaniem metodologii religioznawczej i ukazuje, jak Różewicz przy pomocy zaprzeczonej symboliki biblijnej przedstawia aborcję jako nowy „mit etiologiczny”, będący początkiem swego rodzaju „założycielskiego kultu” dla „nowej cywilizacji śmierci” stworzonej przez „nowego człowieka”. Spóźniony naparuzję? *** „Einst hab ich die Muse gefragt” - omawia apokaliptyczne wątki w poezji Różewicza w świetle idei „Boga odcho-dzącego/ oddalonego” oraz rozpaczliwej eschatologii człowieka pozba-wionego wiary, żyjącego w „śmieciowym świecie”, z nawiązaniem do poezji Hólderlina oraz Heideggerowskiej idei unicestwienia humanitas przez stechnicyzowaną cywilizację. Epifania współczesnego Piłata. „ Widziałem Go przedstawia głębokie odczytanie przesłania Ewangelii, domagającej się zauważania Jezusa w każdym bliźnim, nawet w zapijaczonym kloszardzie. Dopowiedzenie omawia również wiersz Obcy, proponujący wizję niespodziewanej paruzji. Różewicz kontra Miłosz. „Zaćmienie światła" i inne wiersze — prezen-tuje kolejne etapy ataku Różewicza na Czesława Miłosza, jaki miał miejsce na przełomie xx i xxi wieku. Przedmiotem sporu była różna wizja Boga oraz odmienne spojrzenie na religię. Różewicz rozumie religię jako/>raxh i sprzeciwia się spekulacjom intelektualnym w kwestii wiary - stąd konflikt, opisany z punktu widzenia Różewicza. Zakończenie zatytułowane Ewangelia wzajemnego opuszczenia zwra¬ca uwagę na kierunek ewolucji współczesnej myśli postsekularnej ze wskazaniem jej wpływu na poezję Różewicza.
  • Abstract in English: The introduction entitled Wcieniu Biblii [In the shadow of the Bible] presents the methodological foundations of the entire, emphasizes the importance of historical experience that shaped the work of Tadeusz Różewicz (“the death of a neighbour” as the correlate of “the death of God”) and the significant role of the basic arch-text of his lyrics related to metaphysical issues, that is the Bible, and in particular the Gospel. Vbrodnia i płacz Kaina. „Lament" antonimem „Wiedzy radosnej" Frie-dricha Nietzschego [Crime and cry of Cain. “Lament” as the antonym of “Die frohliche Wissenschaftt” by Friedrich Nietzsche] — explains how the use of biblical motifs and denied Christian symbols serves to denounce a firm anti-credo of the poet disappointed with Divine providence, accused of not opposing evil (primarily: wars) and not de¬fending of the righteous. The flagship poem Lament, which is a game with Catholic and European tradition, was also confronted with the Nietzschean idea of “the death of God”. Mane, tekel, fares. Vanik s'więtości i zanik Polskiego Państwa Podziem-nego w wierszu „sercepodchodzi do gardła" \Mane, Tekel, Upharsin. Tire disappearance of holiness and the disappearance of the Polish Under¬ground State in the poem “heart rises to throat”] - is a metaphorical account of the painful moments of the poet’s biography, which - like unhealed wounds - left a mark in his psyche. The interpretation of the poem indicates the self-lustration character of the work written fifteen years after Poland regained its independence. The poet presents his biography avoiding some details, in particular his desertion from the Home Army unit and his support for the communist authorities. The author of the article attempted to draw attention to the drama of the poet’s decisions at the time resulting in inner crack of his personality. Indirectly, the article points to the necessity of writing a new history of Polish literature of the twentieth century from the point of view of free Poland and of setting straight the image inherited from the People’s Republic of Poland. Zaprzeczone ojcostwo. „Syn marnotrawny (z obrazu Hieronima Boscha)” [Denied paternity. “The prodigal son (from the painting of Hierony¬mus Bosch)”] - presents eschatological motifs allowing for dramatic interpretation of the ekphrastic poem in the light of the Gospel parable, with a focus on its eschatological meaning. Niemożliwe odpuszczenie grzechów. „Biel" Tadeusza Różewicza (z tomu „Nic w płaszczu Prospera”) [Impossible absolution of sins. “Whiteness” by Tadeusz Różewicz (from the volume “Nothing in Prospero’s Robes”)] - studies the poem mentioned in the title using the methodology of religion studies and it shows how Różewicz, using denied biblical symbolism, presents abortion as a new “etiological myth”, which is the beginning of a kind of “founding cult” for the “new civilization of death” created by the “new man”. Spóźniony na paruzję? *** „Einst hab ich die Muse gefragt“[Litc for the Parousia? *** “Einst hab ich die Muse gefragt”] - discusses apocalyptic motifs in the poetry of Różewicz in the light of the idea of “departing/di¬stant God”and the desperate eschatology of a man deprived of, living in a “junk world”-with reference to the poetry of Holderlin and Heideg¬ger’s idea of annihilation of humanitas by the over-technical civilization. Epifania współczesnego Piłata. „Widziałem Go” [Epiphany of con-temporary Pilate. “I saw Him”] - presents a deep interpretation of the message of the Gospel, demanding to see Jesus in every neighbour, even in a drunken tramp. The addition also discusses the poem “Obey” [“Alien”], proposing a vision of an unexpected Parousia. Różewicz kontra Miłosz. „Zaćmienie światła” i inne wiersze [Różewicz vs. Milosz. “Eclipse of light” and other poems] - presents the successive stages of the attack of Różewicz on Czeslaw Milosz which took place at the turn of the twentieth century. The subject of the dispute was a different vision of God an
  • Language: polski
  • Structure:
    • Wydział Filozoficzny
    • Instytut Dziennikarstwa
  • Dyscyplina: nauki o kulturze i religii

MARC

  • 002 $a Mane, tekel, fares : obrazy Boga w twórczości Tadeusza Różewicza
  • 003 $a JÓZEF RUSZAR (Autor)
  • 003 $e 0000-0002-0321-8481
  • 004 $a Publikacja recenzowana
  • 005 $a 2019
  • 006 $c Instytut Myśli Józefa Tischnera
  • 007 $a 978-83-60911-33-4
  • 011 $a http://www.tischner.org.pl/biblioteka-pana-cogito/mane_tekel_fares
  • 012 $a Biblioteka Pana Cogito
  • 017 $a 337
  • 018 $a polski
  • 021 $a Wstęp zatytułowany W cieniu Biblii przedstawia założenia metodolo¬giczne całej pracy, podkreśla wagę doświadczenia historycznego, które ukształtowało twórczość Tadeusza Różewicza (chodzi o „śmierć bliź¬niego” jako korelat „śmierci Boga”), a także doniosłą rolę podstawowego archetekstu jego liryki odnoszącej się do zagadnień metafizycznych, czyli Biblii, a w szczególności Ewangelii. Zbrodnia i płacz Kaina. „Lament” antonimem „Wiedzy radosnej” Frie-dricha Nietzschego - wyjaśnia, jak użycie biblijnych wątków oraz zaprze-czonych symboli chrześcijańskich służy wypowiedzeniu stanowczego antycredo poety zawiedzionego przez Opatrzność oskarżoną o nieprze- ciwstawianie się złu (głównie wojny) i brak obrony sprawiedliwych. Sztandarowy' wiersz Lament, będący grą z katolicką i europejską tradycją, został także skonfrontowany z Nietzscheańską ideą „śmierci Boga”. Mane, tekel, fares. Zanik świętości i zanik Polskiego Państwa Podziem-nego w wierszu „sercepodchodzi do gardła" - jest metaforycznym rozli-czeniem z bolesnymi momentami biografii, które - jak niezagojone rany - zostawiły ślad w psychice poety. Interpretacja wiersza wska¬zuje na autolustracyjny charakter utworu napisanego w piętnaście lat po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Poeta niezbyt dokładnie przedstawia swoją biografię, w szczególności dezercję z oddziału AK i poparcie dla komunistycznej władzy. W artykule starano się zwrócić uwagę na dramat ówczesnych decyzji i wewnętrzne pęknięcie osobo¬wości. Pośrednio wskazano również na konieczność napisania nowej historii literatury polskiej xx wieku z punktu widzenia wolnej Polski i odkłamanie wizji odziedziczonej z PRL. Zaprzeczone ojcostwo. „Syn marnotrawny (z obrazu Hieronima Bo-scha)”- przedstawia eschatologiczne wątki pozwalające na dramatyczne odczytanie ekfrastycznego wiersza w świetle ewangelicznej przypowie¬ści z akcentem na jej eschatologiczny sens. Niemożliwe odpuszczenie grzechów. „Biel” Tadeusza Różewicza (z tomu „Nic w płaszczu Prospera”) — bada tytułowy utwór z wykorzystaniem metodologii religioznawczej i ukazuje, jak Różewicz przy pomocy zaprzeczonej symboliki biblijnej przedstawia aborcję jako nowy „mit etiologiczny”, będący początkiem swego rodzaju „założycielskiego kultu” dla „nowej cywilizacji śmierci” stworzonej przez „nowego człowieka”. Spóźniony naparuzję? *** „Einst hab ich die Muse gefragt” - omawia apokaliptyczne wątki w poezji Różewicza w świetle idei „Boga odcho-dzącego/ oddalonego” oraz rozpaczliwej eschatologii człowieka pozba-wionego wiary, żyjącego w „śmieciowym świecie”, z nawiązaniem do poezji Hólderlina oraz Heideggerowskiej idei unicestwienia humanitas przez stechnicyzowaną cywilizację. Epifania współczesnego Piłata. „ Widziałem Go przedstawia głębokie odczytanie przesłania Ewangelii, domagającej się zauważania Jezusa w każdym bliźnim, nawet w zapijaczonym kloszardzie. Dopowiedzenie omawia również wiersz Obcy, proponujący wizję niespodziewanej paruzji. Różewicz kontra Miłosz. „Zaćmienie światła" i inne wiersze — prezen-tuje kolejne etapy ataku Różewicza na Czesława Miłosza, jaki miał miejsce na przełomie xx i xxi wieku. Przedmiotem sporu była różna wizja Boga oraz odmienne spojrzenie na religię. Różewicz rozumie religię jako/>raxh i sprzeciwia się spekulacjom intelektualnym w kwestii wiary - stąd konflikt, opisany z punktu widzenia Różewicza. Zakończenie zatytułowane Ewangelia wzajemnego opuszczenia zwra¬ca uwagę na kierunek ewolucji współczesnej myśli postsekularnej ze wskazaniem jej wpływu na poezję Różewicza.
  • 022 $a The introduction entitled Wcieniu Biblii [In the shadow of the Bible] presents the methodological foundations of the entire, emphasizes the importance of historical experience that shaped the work of Tadeusz Różewicz (“the death of a neighbour” as the correlate of “the death of God”) and the significant role of the basic arch-text of his lyrics related to metaphysical issues, that is the Bible, and in particular the Gospel. Vbrodnia i płacz Kaina. „Lament" antonimem „Wiedzy radosnej" Frie-dricha Nietzschego [Crime and cry of Cain. “Lament” as the antonym of “Die frohliche Wissenschaftt” by Friedrich Nietzsche] — explains how the use of biblical motifs and denied Christian symbols serves to denounce a firm anti-credo of the poet disappointed with Divine providence, accused of not opposing evil (primarily: wars) and not de¬fending of the righteous. The flagship poem Lament, which is a game with Catholic and European tradition, was also confronted with the Nietzschean idea of “the death of God”. Mane, tekel, fares. Vanik s'więtości i zanik Polskiego Państwa Podziem-nego w wierszu „sercepodchodzi do gardła" \Mane, Tekel, Upharsin. Tire disappearance of holiness and the disappearance of the Polish Under¬ground State in the poem “heart rises to throat”] - is a metaphorical account of the painful moments of the poet’s biography, which - like unhealed wounds - left a mark in his psyche. The interpretation of the poem indicates the self-lustration character of the work written fifteen years after Poland regained its independence. The poet presents his biography avoiding some details, in particular his desertion from the Home Army unit and his support for the communist authorities. The author of the article attempted to draw attention to the drama of the poet’s decisions at the time resulting in inner crack of his personality. Indirectly, the article points to the necessity of writing a new history of Polish literature of the twentieth century from the point of view of free Poland and of setting straight the image inherited from the People’s Republic of Poland. Zaprzeczone ojcostwo. „Syn marnotrawny (z obrazu Hieronima Boscha)” [Denied paternity. “The prodigal son (from the painting of Hierony¬mus Bosch)”] - presents eschatological motifs allowing for dramatic interpretation of the ekphrastic poem in the light of the Gospel parable, with a focus on its eschatological meaning. Niemożliwe odpuszczenie grzechów. „Biel" Tadeusza Różewicza (z tomu „Nic w płaszczu Prospera”) [Impossible absolution of sins. “Whiteness” by Tadeusz Różewicz (from the volume “Nothing in Prospero’s Robes”)] - studies the poem mentioned in the title using the methodology of religion studies and it shows how Różewicz, using denied biblical symbolism, presents abortion as a new “etiological myth”, which is the beginning of a kind of “founding cult” for the “new civilization of death” created by the “new man”. Spóźniony na paruzję? *** „Einst hab ich die Muse gefragt“[Litc for the Parousia? *** “Einst hab ich die Muse gefragt”] - discusses apocalyptic motifs in the poetry of Różewicz in the light of the idea of “departing/di¬stant God”and the desperate eschatology of a man deprived of, living in a “junk world”-with reference to the poetry of Holderlin and Heideg¬ger’s idea of annihilation of humanitas by the over-technical civilization. Epifania współczesnego Piłata. „Widziałem Go” [Epiphany of con-temporary Pilate. “I saw Him”] - presents a deep interpretation of the message of the Gospel, demanding to see Jesus in every neighbour, even in a drunken tramp. The addition also discusses the poem “Obey” [“Alien”], proposing a vision of an unexpected Parousia. Różewicz kontra Miłosz. „Zaćmienie światła” i inne wiersze [Różewicz vs. Milosz. “Eclipse of light” and other poems] - presents the successive stages of the attack of Różewicz on Czeslaw Milosz which took place at the turn of the twentieth century. The subject of the dispute was a different vision of God an
  • 025 $a Mane, tekel, fares : obrazy Boga w twórczości Tadeusza Różewicza
  • 336 $a Monografia naukowa
  • 985 $a Wydział Filozoficzny
  • 985 $b Instytut Dziennikarstwa
  • 999 $a nauki o kulturze i religii

Dublin Core