Sceniczna działalność jezuitów jako fenomen upowszechniania teatru

Collection
Article
Download bibliographic description

Description

  • Tytuł: Sceniczna działalność jezuitów jako fenomen upowszechniania teatru
  • Autor/Autorzy: Justyna Sprutta (Autor)
  • Nazwa czasopisma: STUDIA BOBOLANUM
  • Rok: 2017
  • ISSN: 1642-5650
  • Adres www:: http://bobolanum.pl/pl/studia-bobolanum-28-2017-2
  • Strony od-do:
    • 61-78
    • 1.02
  • Język: polski
  • Abstrakt:
    • Początki szkolnego teatru jezuickiego sięgają drugiej połowy XVI w., ale jego rozwój w Polsce nastąpił dopiero w XVII-XVIII w. Ideę teatru szkolnego zaczerpnięto z gimnazjum Jana Sturma w Strasburgu. Jezuici zapożyczyli także m.in. średniowieczne misteria i moralitety, ale nadali swemu teatrowi zaupełnie inny charakter. Stworzyli obowiązujące w teatrze normy, rozbudowali sieć teatralną, spopularyzowali swój teatr w społeczeństwie, uczynili go narzędziem edukacji i wychowania, zastosowali nowinki techniczne wzmagające ekspresję i iluzję, tudzież umieścili na scenie autentyczne rekwizyty. Jezuicki teatr szkolny w świecie zainicjowały publiczne recytacje w 1554 r. w Colegium Romanum i w 1555 r. w Collegium Germanicum. Teatr jezuicki działał w dużych miastach. i na prowincji do 1773 r., czyli do kasaty Towarzystwa Jezusowego. Spektakle były poprzedzane zaproszeniami i afiszami. Twórcami sztuk byli jezuiccy nauczyciele i wychowawcy, a aktorami - uczniowie kolegium. Szkolny teatr rozwijał intelektualnie i społecznie, uczył także moralności i zachęcał do pobożności oraz uczył patriotyzmu. Dawał rozmaite przedstawienia - od dialogów eucharystycznych po jasełka. Przedstawienia odbywały się m.in. w kościele, specjalnej sali kolegium lub na jego dziedzińcu, na ulicach i placach miast. Ponadto jezuici uczynili zajęcia teatralne obowiązkowym przedmiotem w swoich szkołach. Do momentu zaistnienia teatru zawodowego w Polsce, w XVIII W., szkolny teatr jezuicki był najistotniejszą w naszym kraju, rodzimą sceną nowożytną.
    • The scenic activity of Jesuits as a phenomenon of the theatre's disssemination The origins of the Jesuit school theatre trace back to the second half of the 16th century, but its development in Poland only occured in the 17th and 18th centuries. The idea of the Jesuit school theatre was taken from the Johannes Sturm's Gymnasium in Strasbourg. The Jesuits adopted medieval mystery and morality plays, but they gave a completely different character to their theatre. They created theater standards, expanded the chain of theatres, popularised their theatre in the society, made the theater a tool of eduaction and upbringing, applied technical innovations enhancing theatre expression and illusion, and placed authentic props on the stage. The Jesuit school theatre was initiated by the public recitations in Collegium Romanum (1554) and Collegium Germanicum (1555). The Jesuit school theatre functioned in the cities and in the provinces, performing until 1773, which saw the dissolution of the Society of Jesus. Each performance was preceded by posters and invitations. The Jesuit teachers were the authors of the plays, and the schoolboys of the Jesuit colleges were the actors. The school theatre developed intellectually and socially, it also taught Christian morality piety and patriotism. This theatre presented various plays - from Eucharistic dialogues to Nativity plays. Performances took place in the church, a special collage hall or in its courtyard, in the streets and squares of cities, but the collage hall was the most popular place for performances. In addition, the Jesuits made the theatre a compulsory subject in their colleges. Before the advent of the proffesional theatre in Poland in the 18th century, the Jesuit school theatre was the most important native theatrical scene of the modern epoch.

MARC

  • 002 $a Sceniczna działalność jezuitów jako fenomen upowszechniania teatru
  • 003 $a Justyna Sprutta (Autor)
  • 004 $a Oryginalny artykuł naukowy
  • 006 $a STUDIA BOBOLANUM
  • 008 $a 2017
  • 011 $a 1642-5650
  • 014 $a http://bobolanum.pl/pl/studia-bobolanum-28-2017-2
  • 015 $a 61-78
  • 016 $a 1.02
  • 017 $a polski
  • 019 $a Początki szkolnego teatru jezuickiego sięgają drugiej połowy XVI w., ale jego rozwój w Polsce nastąpił dopiero w XVII-XVIII w. Ideę teatru szkolnego zaczerpnięto z gimnazjum Jana Sturma w Strasburgu. Jezuici zapożyczyli także m.in. średniowieczne misteria i moralitety, ale nadali swemu teatrowi zaupełnie inny charakter. Stworzyli obowiązujące w teatrze normy, rozbudowali sieć teatralną, spopularyzowali swój teatr w społeczeństwie, uczynili go narzędziem edukacji i wychowania, zastosowali nowinki techniczne wzmagające ekspresję i iluzję, tudzież umieścili na scenie autentyczne rekwizyty. Jezuicki teatr szkolny w świecie zainicjowały publiczne recytacje w 1554 r. w Colegium Romanum i w 1555 r. w Collegium Germanicum. Teatr jezuicki działał w dużych miastach. i na prowincji do 1773 r., czyli do kasaty Towarzystwa Jezusowego. Spektakle były poprzedzane zaproszeniami i afiszami. Twórcami sztuk byli jezuiccy nauczyciele i wychowawcy, a aktorami - uczniowie kolegium. Szkolny teatr rozwijał intelektualnie i społecznie, uczył także moralności i zachęcał do pobożności oraz uczył patriotyzmu. Dawał rozmaite przedstawienia - od dialogów eucharystycznych po jasełka. Przedstawienia odbywały się m.in. w kościele, specjalnej sali kolegium lub na jego dziedzińcu, na ulicach i placach miast. Ponadto jezuici uczynili zajęcia teatralne obowiązkowym przedmiotem w swoich szkołach. Do momentu zaistnienia teatru zawodowego w Polsce, w XVIII W., szkolny teatr jezuicki był najistotniejszą w naszym kraju, rodzimą sceną nowożytną.
  • 020 $a The scenic activity of Jesuits as a phenomenon of the theatre's disssemination The origins of the Jesuit school theatre trace back to the second half of the 16th century, but its development in Poland only occured in the 17th and 18th centuries. The idea of the Jesuit school theatre was taken from the Johannes Sturm's Gymnasium in Strasbourg. The Jesuits adopted medieval mystery and morality plays, but they gave a completely different character to their theatre. They created theater standards, expanded the chain of theatres, popularised their theatre in the society, made the theater a tool of eduaction and upbringing, applied technical innovations enhancing theatre expression and illusion, and placed authentic props on the stage. The Jesuit school theatre was initiated by the public recitations in Collegium Romanum (1554) and Collegium Germanicum (1555). The Jesuit school theatre functioned in the cities and in the provinces, performing until 1773, which saw the dissolution of the Society of Jesus. Each performance was preceded by posters and invitations. The Jesuit teachers were the authors of the plays, and the schoolboys of the Jesuit colleges were the actors. The school theatre developed intellectually and socially, it also taught Christian morality piety and patriotism. This theatre presented various plays - from Eucharistic dialogues to Nativity plays. Performances took place in the church, a special collage hall or in its courtyard, in the streets and squares of cities, but the collage hall was the most popular place for performances. In addition, the Jesuits made the theatre a compulsory subject in their colleges. Before the advent of the proffesional theatre in Poland in the 18th century, the Jesuit school theatre was the most important native theatrical scene of the modern epoch.

Dublin Core