Społeczeństwo, państwo, dobro wspólne i polityka w ujęciu M.A. Krąpca

MARC

• 002 $a Społeczeństwo, państwo, dobro wspólne i polityka w ujęciu M.A. Krąpca
• 003 $a Tomasz Ćwierniak (Autor)
• 004 $a Oryginalny artykuł naukowy
• 006 $a Rocznik Filozoficzny Ignatianum
• 008 $a 2017
• 011 $a 2300-1402
• 013 $a 10.5281/zenodo.1177507
• 015 $a 85-116
• 016 $a 1.65
• 017 $a polski
• 019 $a Artykuł przedstawia sformułowaną przez M.A. Krąpca propozycję filozoficznego wyjaśnienia bytu społecznego na podstawie rozumienia człowieka jako spotencjalizowanej osoby. Kluczowe dla zaprezentowanej w artykule koncepcji M.A. Krąpca jest filozoficzne ujęcie dobra wspólnego rozumianego personalistycznie, jako analogicznie wspólny wszystkim ludziom cel: aktualizacja potencjalności osobowych człowieka, a więc rozwój moralny, wolitywny i twórczy każdego człowieka. Zapewnienie środków realizacji tak rozumianego dobra wspólnego stanowi zasadniczą rację bytu społeczeństwa i państwa. Wszelki byt społeczny jest bowiem — jako rzeczywistość relacyjna — ontycznie „słabszy” niż istniejąca w sposób podmiotowy osoba ludzka. Dobro wspólne rozumiane personalistycznie stanowi jedyne dobro w pełni nieantagonistyczne: rozwój osobowy poszczególnych ludzi nikogo nie uszczupla, a wszystkich ubogaca. Zatem nie stanowi ono podporządkowania jednostki dobru całości rozumianej w sposób kolektywny. Jednocześnie pozwala na wskazanie racjonalnych podstaw dla konieczności istnienia rozmaitych społeczności, bez których rozwój osobowy nie mógłby się dokonać. Zaproponowana w artykule koncepcja M.A. Krąpca, akcentując prymat osoby względem bytu społecznego, jednocześnie wskazuje na fakt konieczności istnienia różnorakich społeczności jako ugruntowanych w ludzkiej spotencjalizowanej naturze środowisk umożliwiających rozwój osobowy człowieka. Tym samym pozwala na przekroczenie dychotomii indywidualizm — kolektywizm.
• 020 $a This article outlines the philosophical account of social being proposed by M.A. Krąpiec, which reflects his potentialistic construal of the human being as a person. A key element of this is the philosophical notion of the common good, understood analogically in personalistic terms as the common purpose of all human persons, and thus as corresponding to the actualization of man’s personal potential in the form of the intellectual, volitional, and creative development of every human being. The main aim and justification of society and the state is to provide the means for the realization of the common good thus understood. Every social being — as a relational reality — is ontically “weaker” than the existing human person qua subject. Meanwhile, the common good, understood personalistically, constitutes the only fully non-antagonistic good: the personal development of individual human beings does not harm anyone — on the contrary, it enriches everyone. Hence the common good does not consist in a subordinating of the personal good to the good of society understood collectively as a higher-order totality. At the same time, this conception of the common good allows us to point to the rational basis for asserting that various sorts of community without which personal development could not occur exist out of necessity. The philosophical conception formulated by Krąpiec presented here emphasizes the primacy of the person with respect to social being, while simultaneously indicating the necessity of there being diverse communities in the sense of environments enabling personal development — ones that, as such, are also grounded in human nature potentialistically construed. Krąpiec’s conception thus enables us to overcome the dichotomy of individualism vs. collectivism.

Dublin Core

Indexes

• Title: Społeczeństwo, państwo, dobro wspólne i polityka w ujęciu M.A. Krąpca
• Author: Tomasz Ćwierniak (Autor)
• Journal: Rocznik Filozoficzny Ignatianum
• Date: 2017
• Language: polski