Rola podarunków i nagród w misji dyplomatycznej kardynała Enrico Caetaniego do Królestwa Polskiego w latach 1596–1597

Collection
Article
Download bibliographic description
  • Tytuł: Rola podarunków i nagród w misji dyplomatycznej kardynała Enrico Caetaniego do Królestwa Polskiego w latach 1596–1597
  • Autor/Autorzy: JANUSZ SMOŁUCHA (Autor)
  • Nazwa czasopisma: Rocznik Filozoficzny Ignatianum
  • Rok: 2025
  • Tom: 31
  • Numer: 1
  • ISSN: 2300-1402
  • Adres www:: https://czasopisma.ignatianum.edu.pl/rfi/article/view/2025.3101.13/3030
  • Strony od-do: 213-228
  • Abstrakt:
    • Artykuł analizuje kwestię podarunków i nagród w misji dyplomatycznej kardynała Enrica Caetaniego do Królestwa Polskiego w latach 1596–1597, w kontekście negocjacji dotyczących organizacji antytureckiej Ligi Świętej. Wykorzystując korespondencję legata oraz diariusz tej podróży autorstwa Giovanniego Paolo Mucantego, autor opisał przykłady stosowanych wówczas nagród oraz to, w jaki sposób wpływały one na relacje między Kościołem katolickim, władzą świecką i lokalnymi społecznościami. W artykule przedstawiono praktyczne zastosowanie pełnomocnictw papieskich, którymi dysponował legat. Obejmowały one szereg prerogatyw odnoszących się do rozwiązywania kwestii prawnych, sporów beneficjalnych, udzielania dyspens oraz wymierzania sankcji kościelnych. Zdaniem autora system nagród był nie tylko narzędziem kontroli, ale także mechanizmem budowania poczucia wspólnoty w czasach napięć religijnych i politycznych. Osobny akcent położono na przyjęcia, gościnę i wymianę darów podczas pobytu kardynała w Kroměřížu, Krakowie, Warszawie i Ołomuńcu. Szczególne znaczenie miały podarunki, którymi obdarowywali się wzajemnie dostojnicy obydwu stron. Kardynał był podejmowany z wielkim przepychem przez biskupa Stanisława Pawłowskiego w Kroměřížu, a w Krakowie rezydował w pałacu kardynała Jerzego Radziwiłła, który osobiście zadbał o jego wygodę. Przebieg misji kardynała Caetaniego stanowi dobry przykład zastosowania dyplomatycznych i religijnych narzędzi do umacniania autorytetu Kościoła rzymskiego w Europie Środkowej w dobie rozpoczynającej się kontrreformacji. Szczególną uwagę poświęcono różnorodności podejść do tej kwestii w regionach katolickich i protestanckich, takich jak Polska, Śląsk i Morawy. W artykule ukazano, jak ceremonialne gesty i podarunki były stosowane w celu integracji społecznej, umacniania lojalności wobec Stolicy Apostolskiej i przeciwdziałania wpływom reformacji.
    • The article analyzes the issue of gifts and rewards in Cardinal Enrico Caetani’s diplomatic mission to the Kingdom of Poland in 1596–1597, within the context of negotiations concerning the organization of the anti-Turkish Holy League. Drawing on the legate’s correspondence and the travel diary authored by Giovanni Paolo Mucante, the author describes examples of rewards employed at the time and their influence on the relationships between the Catholic Church, secular authorities, and local communities. The article highlights the practical application of papal plenipotentiary powers held by the legate, which included a range of prerogatives related to resolving legal issues, benefice disputes, granting dispensations, and imposing ecclesiastical sanctions. According to the author, the reward system was not merely a tool of control but also a mechanism for fostering a sense of community during periods of religious and political tensions. Special emphasis is placed on receptions, hospitality, and the exchange of gifts during Cardinal Caetani’s stay in Kroměříž, Kraków, Warsaw, and Olomouc. Gifts exchanged between dignitaries on both sides held particular significance. The cardinal was hosted with great splendor by Bishop Stanisław Pawłowski in Kroměříž and resided in Cardinal Jerzy Radziwiłł’s palace in Kraków, where his comfort was personally ensured by the host.The course of Cardinal Caetani’s mission serves as a valuable example of the use of diplomatic and religious tools to strengthen the authority of the Roman Church in Central Europe during the early Counter-Reformation. Special attention is given to the diversity of approaches in Catholic and Protestant regions, such as Poland, Silesia, and Moravia. The article demonstrates how ceremonial gestures and gifts were utilized to foster social integration, strengthen loyalty to the Holy See, and counteract the influence of the Reformation.
  • Słowa kluczowe:
    • Czechy
    • dyplomacja papieska
    • Królestwo Polskie
    • Liga Święta
    • protestanci
  • Dyscyplina: nauki o kulturze i religii
  • 002 a Rola podarunków i nagród w misji dyplomatycznej kardynała Enrico Caetaniego do Królestwa Polskiego w latach 1596–1597
  • 003 b 0000-0003-2633-7093
  • 003 a JANUSZ SMOŁUCHA (Autor)
  • 004 a Oryginalny artykuł naukowy
  • 006 a Rocznik Filozoficzny Ignatianum
  • 008 a 2025
  • 009 a 31
  • 010 a 1
  • 011 a 2300-1402
  • 014 a https://czasopisma.ignatianum.edu.pl/rfi/article/view/2025.3101.13/3030
  • 015 a 213-228
  • 019 a Artykuł analizuje kwestię podarunków i nagród w misji dyplomatycznej kardynała Enrica Caetaniego do Królestwa Polskiego w latach 1596–1597, w kontekście negocjacji dotyczących organizacji antytureckiej Ligi Świętej. Wykorzystując korespondencję legata oraz diariusz tej podróży autorstwa Giovanniego Paolo Mucantego, autor opisał przykłady stosowanych wówczas nagród oraz to, w jaki sposób wpływały one na relacje między Kościołem katolickim, władzą świecką i lokalnymi społecznościami. W artykule przedstawiono praktyczne zastosowanie pełnomocnictw papieskich, którymi dysponował legat. Obejmowały one szereg prerogatyw odnoszących się do rozwiązywania kwestii prawnych, sporów beneficjalnych, udzielania dyspens oraz wymierzania sankcji kościelnych. Zdaniem autora system nagród był nie tylko narzędziem kontroli, ale także mechanizmem budowania poczucia wspólnoty w czasach napięć religijnych i politycznych. Osobny akcent położono na przyjęcia, gościnę i wymianę darów podczas pobytu kardynała w Kroměřížu, Krakowie, Warszawie i Ołomuńcu. Szczególne znaczenie miały podarunki, którymi obdarowywali się wzajemnie dostojnicy obydwu stron. Kardynał był podejmowany z wielkim przepychem przez biskupa Stanisława Pawłowskiego w Kroměřížu, a w Krakowie rezydował w pałacu kardynała Jerzego Radziwiłła, który osobiście zadbał o jego wygodę. Przebieg misji kardynała Caetaniego stanowi dobry przykład zastosowania dyplomatycznych i religijnych narzędzi do umacniania autorytetu Kościoła rzymskiego w Europie Środkowej w dobie rozpoczynającej się kontrreformacji. Szczególną uwagę poświęcono różnorodności podejść do tej kwestii w regionach katolickich i protestanckich, takich jak Polska, Śląsk i Morawy. W artykule ukazano, jak ceremonialne gesty i podarunki były stosowane w celu integracji społecznej, umacniania lojalności wobec Stolicy Apostolskiej i przeciwdziałania wpływom reformacji.
  • 020 a The article analyzes the issue of gifts and rewards in Cardinal Enrico Caetani’s diplomatic mission to the Kingdom of Poland in 1596–1597, within the context of negotiations concerning the organization of the anti-Turkish Holy League. Drawing on the legate’s correspondence and the travel diary authored by Giovanni Paolo Mucante, the author describes examples of rewards employed at the time and their influence on the relationships between the Catholic Church, secular authorities, and local communities. The article highlights the practical application of papal plenipotentiary powers held by the legate, which included a range of prerogatives related to resolving legal issues, benefice disputes, granting dispensations, and imposing ecclesiastical sanctions. According to the author, the reward system was not merely a tool of control but also a mechanism for fostering a sense of community during periods of religious and political tensions. Special emphasis is placed on receptions, hospitality, and the exchange of gifts during Cardinal Caetani’s stay in Kroměříž, Kraków, Warsaw, and Olomouc. Gifts exchanged between dignitaries on both sides held particular significance. The cardinal was hosted with great splendor by Bishop Stanisław Pawłowski in Kroměříž and resided in Cardinal Jerzy Radziwiłł’s palace in Kraków, where his comfort was personally ensured by the host.The course of Cardinal Caetani’s mission serves as a valuable example of the use of diplomatic and religious tools to strengthen the authority of the Roman Church in Central Europe during the early Counter-Reformation. Special attention is given to the diversity of approaches in Catholic and Protestant regions, such as Poland, Silesia, and Moravia. The article demonstrates how ceremonial gestures and gifts were utilized to foster social integration, strengthen loyalty to the Holy See, and counteract the influence of the Reformation.
  • 021 a Czechy
  • 021 a dyplomacja papieska
  • 021 a Królestwo Polskie
  • 021 a Liga Święta
  • 021 a protestanci
  • 022 a Bohemia
  • 022 a Holy League
  • 022 a Kingdom of Poland
  • 022 a papal diplomacy
  • 022 a Protestants
  • 966 a nauki o kulturze i religii
  • 985 a Wydział Filozoficzny
  • 985 b Instytut Kulturoznawstwa i Dziennikarstwa

2025_art_Smołucha_J_Rola podarunków i nagród w misji dyplomatycznej kardynała Enrico Caetaniego do Królestwa Polskiego w latach 1596–1597.pdf (173 KB)

  • Licence: CC BY-ND 4.0
  • Text version: Final published
  • Availability: Public
Download
Repozytorium Akademii Ignatianum w Krakowie, które jest częścią Portalu Pracowniczego zostało zrealizowane w ramach projektu „Program wzmocnienia potencjału dydaktycznego Uczelni na rzecz rozwoju regionalnego” POWR.03.05.00-00-ZR10/18 współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.