Wzmaganie człowieczeństwa. Jerzego Gałkowskiego etyka wychowująca

Collection
Article
Download bibliographic description
  • Tytuł: Wzmaganie człowieczeństwa. Jerzego Gałkowskiego etyka wychowująca
  • Autor/Autorzy: STANISŁAW GAŁKOWSKI (Autor)
  • Nazwa czasopisma: Polska Myśl Pedagogiczna
  • Rok: 2025
  • Tom: 11
  • Numer: 11/2
  • ISSN: 2450-4572
  • e-ISSN: 2450-4564
  • DOI: 10.4467/24504564PMP.25.021.22119
  • Adres www:: https://ejournals.eu/czasopismo/polska-mysl-pedagogiczna/artykul/wzmaganie-czlowieczenstwa-jerzego-galkowskiego-etyka-wychowujaca
  • Strony od-do: 29-47
  • Abstrakt:
    • Artykuł prezentuje koncepcję wychowania zawartą w pismach filozoficznych Jerzego Gałkowskiego. Myśliciel ten wskazuje na wychowawczą funkcję uprawiania etyki jako nauki filozoficznej, która ukazując dobro nie tylko jako zagadnienie teoretyczne, lecz także jako życiowe i egzystencjalne zadanie człowieka, zmienia sam podmiot poznający. Gałkowski w swoich pracach odwołuje się do założeń filozofii klasycznej, przede wszystkim przekonania o istnieniu natury ludzkiej oraz obiektywnego ładu moralnego. Ich przyjęcie stanowi podstawę do wskazania celów wychowawczych ważnych w jednakowym stopniu dla wychowawcy i wychowanka, pozwala również na odróżnienie wychowania od tresury oraz indoktrynacji. Omawiany autor podkreśla rolę wolności jako „narzędzia” umożliwiającego kontrolę nad własnym życiem oraz sumienia wskazującego, do czego powinniśmy za pomocą wolności dążyć. Pomoc w ich rozwoju uznaje za realizację jednego z zasadniczych celów wychowania. 
    • The article presents the concept of education found in the philosophical writings of Jerzy Gałkowski. This thinker pointed to the educational function of practicing ethics as a philosophical science which – by presenting good not only as a theoretical issue but also as an existential task of a person – effects a change in the cognizing subject itself. In his works, Gałkowski refers to the assumptions of classical philosophy, particularly the existence of human nature and an objective moral order. Their acceptance forms the basis for identifying educational goals equally important for both the mentor and the mentee, and also allows for distinguishing education from training and indoctrination. Gałkowski emphasizes the role of freedom as a “tool” enabling control over one’s own life and of conscience indicating what we should strive for using our freedom. He considers assistance in their development as the realization of one of the fundamental goals of education.
  • Słowa kluczowe:
    • etyka
    • sumienie
    • wartości
    • wolność
    • wychowanie
  • Dyscyplina: pedagogika
  • 002 a Wzmaganie człowieczeństwa. Jerzego Gałkowskiego etyka wychowująca
  • 003 b 0000-0003-1084-0487
  • 003 a STANISŁAW GAŁKOWSKI (Autor)
  • 004 a Artykuł przeglądowy
  • 006 a Polska Myśl Pedagogiczna
  • 008 a 2025
  • 009 a 11
  • 010 a 11/2
  • 011 a 2450-4572
  • 012 a 2450-4564
  • 013 a 10.4467/24504564PMP.25.021.22119
  • 014 a https://ejournals.eu/czasopismo/polska-mysl-pedagogiczna/artykul/wzmaganie-czlowieczenstwa-jerzego-galkowskiego-etyka-wychowujaca
  • 015 a 29-47
  • 019 a Artykuł prezentuje koncepcję wychowania zawartą w pismach filozoficznych Jerzego Gałkowskiego. Myśliciel ten wskazuje na wychowawczą funkcję uprawiania etyki jako nauki filozoficznej, która ukazując dobro nie tylko jako zagadnienie teoretyczne, lecz także jako życiowe i egzystencjalne zadanie człowieka, zmienia sam podmiot poznający. Gałkowski w swoich pracach odwołuje się do założeń filozofii klasycznej, przede wszystkim przekonania o istnieniu natury ludzkiej oraz obiektywnego ładu moralnego. Ich przyjęcie stanowi podstawę do wskazania celów wychowawczych ważnych w jednakowym stopniu dla wychowawcy i wychowanka, pozwala również na odróżnienie wychowania od tresury oraz indoktrynacji. Omawiany autor podkreśla rolę wolności jako „narzędzia” umożliwiającego kontrolę nad własnym życiem oraz sumienia wskazującego, do czego powinniśmy za pomocą wolności dążyć. Pomoc w ich rozwoju uznaje za realizację jednego z zasadniczych celów wychowania. 
  • 020 a The article presents the concept of education found in the philosophical writings of Jerzy Gałkowski. This thinker pointed to the educational function of practicing ethics as a philosophical science which – by presenting good not only as a theoretical issue but also as an existential task of a person – effects a change in the cognizing subject itself. In his works, Gałkowski refers to the assumptions of classical philosophy, particularly the existence of human nature and an objective moral order. Their acceptance forms the basis for identifying educational goals equally important for both the mentor and the mentee, and also allows for distinguishing education from training and indoctrination. Gałkowski emphasizes the role of freedom as a “tool” enabling control over one’s own life and of conscience indicating what we should strive for using our freedom. He considers assistance in their development as the realization of one of the fundamental goals of education.
  • 021 a etyka
  • 021 a sumienie
  • 021 a wartości
  • 021 a wolność
  • 021 a wychowanie
  • 022 a conscience
  • 022 a education
  • 022 a ethics
  • 022 a values
  • 966 a pedagogika
  • 985 a Wydział Pedagogiczny
  • 985 b Instytut Nauk o Wychowaniu

2025_art_Gałkowski_S_WZMAGANIE CZŁOWIECZEŃSTWA_JERZEGO GAŁKOWSKIEGO ETYKA WYCHOWUJĄCA.pdf (196 KB)

  • Licence: CC BY 4.0
  • Text version: Final published
  • Availability: Public
Download
Repozytorium Akademii Ignatianum w Krakowie, które jest częścią Portalu Pracowniczego zostało zrealizowane w ramach projektu „Program wzmocnienia potencjału dydaktycznego Uczelni na rzecz rozwoju regionalnego” POWR.03.05.00-00-ZR10/18 współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.