Od Grobu Pańskiego po groby Gułagu: Michał Jankowski i jego potomkowie na Syberii, w Kraju Przymorskim i Korei w latach 1864–1945

MARC

• 002 $a Od Grobu Pańskiego po groby Gułagu: Michał Jankowski i jego potomkowie na Syberii, w Kraju Przymorskim i Korei w latach 1864–1945
• 003 $a ANDRZEJ WADAS (Autor)
• 003 $b 0000-0002-9239-7521
• 004 $a Oryginalny artykuł naukowy
• 006 $a Rocznik Filozoficzny Ignatianum
• 008 $a 2021
• 011 $a 2300-1402
• 013 $a 10.35765/rfi.2021.2702.14
• 014 $a https://czasopisma.ignatianum.edu.pl/rfi/article/view/2098
• 015 $a 275-292
• 017 $a polski
• 019 $a Celem artykułu jest próba całościowego ujęcia trajektorii losu trzech pokoleń rodziny Jankowskich na Syberii, w Kraju Przymorskim oraz w Korei w latach 1864–1945 poprzez pryzmat osiągnięć gospodarczych, kulturowych i naukowych. Założycielem dalekowschodniej gałęzi rodu był Michał Jankowski (1842–1912) zesłany na Syberię za udział w powstaniu styczniowym. Współpracownik Benedykta Dybowskiego, człowiek o niespożytej energii, podejmował wielorakie inicjatywy, wśród których było myślistwo, zbieranie dzikiego żeń-szenia, administrowanie kopalnią złota. W 1880 r. osiadł na Półwyspie Sidiemi, w pobliżu Władywostoku, gdzie założył gospodarstwo rolne specjalizujące się m.in. w hodowli koni rasowych oraz uprawie ogrodniczej żeń-szenia. Oprócz działalności agronomicznej prowadził badania przyrodnicze i archeologiczne, a pozyskane okazy i artefakty wysyłał do muzeów rosyjskich oraz europejskich. Tradycję ojca w drugim pokoleniu kontynuował Jerzy (Jurij) Michajłowicz Jankowski (1879–1956). Obdarzony podobnym charakterem i talentem, praktyki rolniczej uczył się w Teksasie i na wydziale rolnym uniwersytetu w St. Louis (Missouri). Rozszerzył on gospodarstwo o rybołówstwo przemysłowe oraz uprawę ryżu. Zajęcie Dalekiego Wschodu przez wojska bolszewickie w 1922 r. zmusiło rodzinę do emigracji do Korei oraz Mandżurii. Nowa siedzibę rodową nazwano Nowiną. Została zbudowana nad rzeką Ompo, w pobliżu miasta Ch’ŏngjin, około 200 km na południe wzdłuż linii brzegowej Korei od ujścia rzeki Tumen. Nowina była nie tylko nowoczesnym gospodarstwem rolnym prowadzącym wyspecjalizowaną hodowlę zwierząt oraz sadownictwo, ale stanowiła również enklawę rekreacyjną, kulturową i duchową, ze szkołą dla dzieci, teatrem letnim, cerkwią prawosławną oraz kurortem wypoczynkowym dla wczasowiczów. Trzecim, najbardziej znanym przedstawicielem rodu był Walery Jurewicz Jankowski (1911–2010). W 1945 r. wstąpił on wraz z bratem Jerzym do Armii Czerwonej, gdzie ze względu na znajomość języka koreańskiego i japońskiego pełnił funkcję tłumacza wywiadu wojskowego przy sztabie 25 Armii. Obydwaj bracia przebywali w P’yŏngyang. Na początku 1946 r. zarówno ojciec Jerzy, jak i Walery zostali aresztowani i skazani na łagry. Rodzina uległa rozproszeniu po świecie: od Australii po Amerykę Północną i Południową. Gospodarstwo Jankowskich w Korei zostało znacjonalizowane. Jankowscy odnieśli spektakularny sukces w dalekowschodniej Rosji, ponieważ potrafili zastosować tradycyjny etos szlachecki opierający się na poszerzonej strukturze rodzinnej oraz czeladzi służebnej, co zdołali połączyć z rycerskim hartem ducha i otwartością na świat pogranicza zamieszkałego przez różne grupy etniczne.
• 020 $a This article focuses on the trajectory of life of the three generations of the Jankowski family in Siberia, Primorski Krai and Korea in the years 1863– 1945 in terms of their economic, cultural and scientific achievements. The founder of the Far Eastern branch of the family was Michał Jankowski (1842–1912). Exiled to Siberia for participation in the January Uprising of 1863, as a man of indefatigable energy and collaborator of Benedykt Dybowski, he undertook many initiatives, including hunting, wild ginseng collecting and a gold mining administration. In 1880 he settled on the Sidiemi Peninsula near Vladivostok, where he established a farm specializing in horse breeding and ginseng gardening. In addition to farming, he conducted natural history and archaeological research and sent the acquired specimens and artifacts to Russian and European museums. The tradition of his father was continued in the second generation by Jerzy (Jurij) Mikhailovich Jankowski (1879–1956). Endowed with similar character and talent, he studied agriculture and husbandry in Texas and at the agricultural faculty of St. Louis University in Missouri. He expanded the farm to include commercial fishing and rice cultivation. The occupation of the Far East by the Red Army in 1922 forced the family to emigrate to Korea and Manchuria. The new family seat called Novina was built on the Ompo River near the town of Ch’ŏngjin, about 200 kilometers south along the Korean coastline from the mouth of the Tuman River. It was not only a modern farm with specialized animal husbandry and fruit farming, but was also a recreational, cultural, and spiritual enclave, with a school for children, a summer theater, an Orthodox church, and a resort for holidaymakers. The third and the most famous representative of the family was Walery Jurewicz Jankowski (1911–2010). In 1945, he joined the Soviet Army, where, due to his knowledge of Korean and Japanese, he served as an interpreter for the military intelligence at the headquarters of the 25th Army in P’yŏngyang. At the beginning of 1946, both Walery and his fathers were arrested and sent to the labor camps. The family was scattered around the world, from Australia to the North and Latin Americas and the farm was nationalized. The Jankowsky family achieved spectacular success in the Russian Far East and in Korea because they were able to apply the traditional Polish gentry ethos based on the extended structure of family and servants, which they were able to combine with a chivalrous fortitude and openness to hard life in the frontiers populated by various ethnic groups.
• 966 $a nauki o kulturze i religii
• 985 $a Wydział Filozoficzny
• 985 $b Instytut Kulturoznawstwa

Dublin Core

Indexes

• Title: Od Grobu Pańskiego po groby Gułagu: Michał Jankowski i jego potomkowie na Syberii, w Kraju Przymorskim i Korei w latach 1864–1945
• Author: ANDRZEJ WADAS (Autor)
• Journal: Rocznik Filozoficzny Ignatianum
• Date: 2021
• Discipline: nauki o kulturze i religii
• Structure:
  • Instytut Kulturoznawstwa
  • Wydział Filozoficzny
• Language: polski

Files