Transcendencja, immanencja, tajemnica: Figury niewidzialności Boga we współczesnej fenomenologii religii

MARC

• 002 $a Transcendencja, immanencja, tajemnica: Figury niewidzialności Boga we współczesnej fenomenologii religii
• 003 $b 0000-0002-6421-3967
• 003 $a ANDRZEJ GIELAROWSKI (Autor)
• 004 $a Oryginalny artykuł naukowy
• 006 $a Rocznik Filozoficzny Ignatianum
• 008 $a 2021
• 011 $a 2300-1402
• 013 $a 10.35765/rfi.2019.2502.8
• 014 $a https://czasopisma.ignatianum.edu.pl/rfi/article/view/1931
• 015 $a 147-168
• 017 $a polski
• 019 $a Artykuł podejmuje tematykę nieanalizowaną dotychczas w polskiej literaturze filozoficzno-religioznawczej, która dotyczy niepoznawalności lub niewidzialności Boga we współczesnej francuskiej fenomenologii religii, traktowanej jako nurt badań (filozoficznych i religioznawczych), w którym ta tematyka znajduje odzwierciedlenie. Autor skupia się na pojęciach transcendencji, immanencji i tajemnicy wypracowanych odpowiednio przez Emmanuela Lévinasa, Michela Henry’ego oraz przez Gabriela Marcela. Dyskusja nad tymi trzema koncepcjami ukazuje, iż transcendencja (Lévinas) i immanencja (Henry) są pojęciami, które jednostronnie realizują zadanie, jakie postawili przed nimi ich autorzy, to znaczy dążenie do „uchronienia” Boga przed uprzedmiotowieniem, do którego prowadzi nieuchronnie metoda fenomenologiczna, zwłaszcza w wersji przedstawionej przez Edmunda Husserla. W opozycji do tej metody pozostają nie tylko Lévinas i Henry, ale także Marcel, który zastosował w celu „uchronienia” Boga od uprzedmiotowienia przez obiektywizujące poznanie intelektualne, pojęcie tajemnicy. Według autora artykułu, to właśnie tajemnica (Marcel), a nie transcendencja (Lévinas) czy immanencja (Henry), jest pojęciem, które, użyte do fenomenologicznego opisu Boga, skutecznie „broni” Go przed uprzedmiotowieniem. Z punktu widzenia fenomenologii religii istotne jest to, że w myśli Marcela Bóg nie ukazuje się jako fenomen (jak uważali także Gerardus van der Leeuw oraz Lévinas i Henry), ale mimo to możliwa jest relacja religijna między człowiekiem a Bogiem, której wyrazem jest modlitwa. Ta rozumiana biblijnie relacja nie może zaistnieć w myśli Lévinasa czy Henry’ego, mimo że ich koncepcje również mają dość silne zakorzenienie w Biblii. Dlatego autor tekstu uważa, że Marcelowska koncepcja tajemnicy lepiej odpowiada oczekiwaniom człowieka wierzącego (homo religiosus) niż koncepcje transcendencji i immanencji odniesione do Boga. Wypracowana przez Gabriela Marcela koncepcja Boga jako Tajemnicy pozwala bowiem na wejście z Nim w relację religijną dzięki kierowanej ku Niemu modlitwie.
• 020 $a The article addresses the problem, which has not yet been analyzed in the Polish philosophical and anthropological literature, and which deals with the subject of unknowability or invisibility of God in the contemporary French phenomenology of religion. The text focuses on the ideas of transcendence, immanence and mystery as developed and further elucidated by Emmanuel Lévinas, Michel Henry and Gabriel Marcel. The author deduces from the philosophical discourse on the three concepts that the transcendence (as understood by Lèvinas) and immanence (as perceived by Henry) are the ideas which unilaterally carry out the tasks set for them by their authors, which is “to protect” God from objectification to which the phenomenological method leads when applied to the problem at stake, in particular, as it was presented by Edmund Husserl. Not only Lévinas and Henry were in opposition to this method but so was Marcel. who had used the concept of mystery for the same reason. According to the author of the article, neither the transcendence (Lévinas) nor the immanence (Henry) but the concept of mystery (as developed by Marcel) is the one which «protects» God the most efficiently against objectification. From the phenomenology of religion point of view the most important thing is that in Marcel’s thought God does not appear as a phenomenon (as Gerardus van der Leeuw and Lévinas and Henry believed), and yet that does not exclude the religious relationship between Man and God. According to Lévinas and Henry this biblically understood relation cannot exist even though their concepts also have relatively strong foundations in the Bible. Therefore, the author of the text believes that the Marcelian concept of mystery meets the expectations of a believer (homo religiosus) better than the Lévinasian concept of transcendence and the Henrian idea of immanence. The concept of God as the Mystery as developed by Gabriel Marcel allows man to enter into a religious relationship with God by the means of prayer.
• 966 $a nauki o kulturze i religii
• 985 $a Wydział Filozoficzny
• 985 $b Instytut Kulturoznawstwa

Dublin Core

Indeksy

• Tytuł: Transcendencja, immanencja, tajemnica: Figury niewidzialności Boga we współczesnej fenomenologii religii
• Autor (Twórca): ANDRZEJ GIELAROWSKI (Autor)
• Tytuł czasopisma : Rocznik Filozoficzny Ignatianum
• Data: 2021
• Dyscyplina: nauki o kulturze i religii
• Struktura:
  • Instytut Kulturoznawstwa
  • Wydział Filozoficzny
• Język: polski

Pliki