Arystotelesowsko-tomistyczny obraz świata w ujęciu Piotra Lenartowicza SJ a naukowy obraz świata. Aspekty metanaukowe
Opis
- Tytuł: Arystotelesowsko-tomistyczny obraz świata w ujęciu Piotra Lenartowicza SJ a naukowy obraz świata. Aspekty metanaukowe
- Autor/Autorzy: PIOTR DUCHLIŃSKI (Autor)
- Nazwa czasopisma: Studia Ecologiae et Bioethicae
- Rok: 2019
- ISSN: 1733-1218
- DOI: 10.21697/seb.2019.17.2.04
- Strony od-do:
- 41-57
- 1.7
- Język: polski
- Abstrakt:
- Celem artykułu jest rekonstrukcja obrazu świata, który w swoich analizach filozoficznych zakładał krakowski jezuita - filozof i biolog - Piotr Lenartowicz SJ. Rekonstrukcja pokazała, że autor przyjmował arystotelesowsko-tomistyczny obraz świata, w którym naczelną rolę odgrywała kategoria substancji, której heurystyczna rola ujawnia się, w sposób szczególny, w opisie i wyjaśnieniu dynamiki życia biologicznego. W artykule dokonano krytycznej oceny zakładanego obrazu świata poprzez skonfrontowanie go ze współczesnym tzw. naukowym obrazem świata, akceptowanym przez zwolenników filozofii w kontekście nauki. Doprowadziło to do wskazania epistemologicznych ograniczeń stosowalności arystotelesowskiej kategorii substancji w opisie bytu ożywionego, ponadto zostało pokazane, że dyskusje między zwolennikami różnych obrazów świata (naukowego i arystotelesowsko-tomistycznego) są w ostateczności nierozstrzygalne, ze względu na obecność w akceptacji tych obrazów osobowościowych uwarunkowań takich, jak: wiara epistemiczna i emocje. Komponenty te czynią z użytkowników obrazów świata, wyznawców niechętnych do zmiany swoich poglądów.
- The aim of this article is to reconstruct the world-image outlined in the philosophical analyses by the Cracovian Jesuit philosopher and biologist Piotr Lenartowicz SJ. The reconstruction shows that he adopted an Aristotelian- Thomistic image of the world, in which the category of substance plays an overarching role, whose heuristic function reveals itself in a special way in the description and explanation of the dynamics of biological life. The article critically assesses this image by confronting it with the modern so-called ‘scientific image’ of the world, as embraced by those who support a scientific context for philosophising. This leads to a highlighting of epistemological limitations on the applicability of the Aristotelian category of substance in respect to the description of living beings. Moreover, it is shown that discussions involving supporters of different world-images (the scientific and Aristotelian-Thomistic ones) are ultimately undecidable, as the acceptance of these images involves personality-related factors such as epistemic faith and emotions. These have the effect of making those who embrace such world-images unwilling to change their view.
- Dyscyplina: filozofia
MARC
- 002 $a Arystotelesowsko-tomistyczny obraz świata w ujęciu Piotra Lenartowicza SJ a naukowy obraz świata. Aspekty metanaukowe
- 003 $b 0000-0001-9480-2730
- 003 $a PIOTR DUCHLIŃSKI (Autor)
- 004 $a Oryginalny artykuł naukowy
- 006 $a Studia Ecologiae et Bioethicae
- 008 $a 2019
- 011 $a 1733-1218
- 013 $a 10.21697/seb.2019.17.2.04
- 015 $a 41-57
- 016 $a 1.7
- 017 $a polski
- 019 $a Celem artykułu jest rekonstrukcja obrazu świata, który w swoich analizach filozoficznych zakładał krakowski jezuita - filozof i biolog - Piotr Lenartowicz SJ. Rekonstrukcja pokazała, że autor przyjmował arystotelesowsko-tomistyczny obraz świata, w którym naczelną rolę odgrywała kategoria substancji, której heurystyczna rola ujawnia się, w sposób szczególny, w opisie i wyjaśnieniu dynamiki życia biologicznego. W artykule dokonano krytycznej oceny zakładanego obrazu świata poprzez skonfrontowanie go ze współczesnym tzw. naukowym obrazem świata, akceptowanym przez zwolenników filozofii w kontekście nauki. Doprowadziło to do wskazania epistemologicznych ograniczeń stosowalności arystotelesowskiej kategorii substancji w opisie bytu ożywionego, ponadto zostało pokazane, że dyskusje między zwolennikami różnych obrazów świata (naukowego i arystotelesowsko-tomistycznego) są w ostateczności nierozstrzygalne, ze względu na obecność w akceptacji tych obrazów osobowościowych uwarunkowań takich, jak: wiara epistemiczna i emocje. Komponenty te czynią z użytkowników obrazów świata, wyznawców niechętnych do zmiany swoich poglądów.
- 020 $a The aim of this article is to reconstruct the world-image outlined in the philosophical analyses by the Cracovian Jesuit philosopher and biologist Piotr Lenartowicz SJ. The reconstruction shows that he adopted an Aristotelian- Thomistic image of the world, in which the category of substance plays an overarching role, whose heuristic function reveals itself in a special way in the description and explanation of the dynamics of biological life. The article critically assesses this image by confronting it with the modern so-called ‘scientific image’ of the world, as embraced by those who support a scientific context for philosophising. This leads to a highlighting of epistemological limitations on the applicability of the Aristotelian category of substance in respect to the description of living beings. Moreover, it is shown that discussions involving supporters of different world-images (the scientific and Aristotelian-Thomistic ones) are ultimately undecidable, as the acceptance of these images involves personality-related factors such as epistemic faith and emotions. These have the effect of making those who embrace such world-images unwilling to change their view.
- 966 $a filozofia
- 985 $a Wydział Filozoficzny
- 985 $b Instytut Filozofii
Dublin Core
Indeksy
- Tytuł: Arystotelesowsko-tomistyczny obraz świata w ujęciu Piotra Lenartowicza SJ a naukowy obraz świata. Aspekty metanaukowe
- Autor (Twórca): PIOTR DUCHLIŃSKI (Autor)
- Tytuł czasopisma : Studia Ecologiae et Bioethicae
- Data: 2019
- Dyscyplina: filozofia
- Struktura:
- Język: polski
Pliki
P. Duchliński_Arystotelowsko-tomistyczny obraz świata....pdf (193 KB)
- Licencja: CC BY-ND 4.0
- Wersja tekstu: Ostateczna opublikowana
- Dostępność: Publiczny