Między luterańską ortodoksją a pietyzmem. Obraz męki Chrystusa w „Pasji według św. Jana” Johanna Sebastiana Bacha
Opis
- Tytuł: Między luterańską ortodoksją a pietyzmem. Obraz męki Chrystusa w „Pasji według św. Jana” Johanna Sebastiana Bacha
- Autor/Autorzy: Marek Skrukwa (Autor)
- Nazwa czasopisma: Konteksty: Polska Sztuka Ludowa
- Rok: 2025
- Tom: 348
- Numer: 1
- ISSN: 1230-6142
- DOI: https://doi.org/10.36744/k.3764
- Adres www:: https://czasopisma.ispan.pl/index.php/k/article/view/3764/3312
- Strony od-do: 51-55
- Abstrakt:
- W Bachowskim obrazie ukrzyżowania Chrystusa przedstawionym w Pasji według św. Jana widzimy całą mozaikę środków składających się na indywidualny sposób uchwycenia sceny rozgrywającej się na Golgocie. Sposób ten polega na zastosowaniu niezwykle bogatego języka muzycznego –od prostych w swej konstrukcji recytatywów Ewangelisty, przez skomplikowane zabiegi polifoniczne w dramatycznych chórach turby, aż po kunsztowne arie –w ścisłym połączeniu z warstwą teologiczną. Ten dualizm dobrze oddaje myśl Christopha Wolffa: „Dla Bacha teologia i muzyka były jako dziedziny nauki dwiema stronami tego samego medalu”. Aby poznać teologiczne motywy, jakimi kierował się Bach w czasie tworzenia swoich pasji, niezbędne staje się ukazanie przemian, jakim ulegała wyznawana przez niego wiara –protestantyzm –w XVII i XVIII wieku na gruncie niemieckim. Oprócz dominującej luterańskiej ortodoksji rozwijał się nowy prąd zwany pietyzmem, czyli duchowość akcentująca naturalną możliwość nawiązania osobistej relacji z Bogiem. Bach łączył w swojej twórczości oba te nurty, dając dowód głębokiej wiary i doświadczenia religijnego.
- In Bach’s image of the crucifixion of Christ presented in the St. JohnPassion we see an entire mosaic of means comprising in an individual manner scenes taking place atGolgotha. This manner consists of the application of an extremely abundant musical language –from the simple constructions of the recitatives of the Evangelist and complicated polyphonic undertakings in the dramatic turbachoruses, to elaborate arias, all closely connected with the theological stratum. Such dualism excellently reflects Christoph Wolff’sview claiming that Bach regarded theology and music as two sides of the same coin. In order to become acquainted with theological motifs followed by Bach at the time of composing his passions it becomes indispensable to demonstrate the transformations of his faith –Protestantism –in seventeenth and eighteenth-century Germany. Alongside dominating Lutheran orthodoxy there developed a new current known as pietism, i.e. spirituality accentuating the natural possibility of establishing a personal relation with God. In his works Bach linked both those currents, thus proving profound faith and religious experience.
- Słowa kluczowe:
- J.S. Bach
- muzyka baroku
- pasja
- pietyzm
- teologia protestancka
- Dyscyplina: nauki o kulturze i religii
MARC
- 002 a Między luterańską ortodoksją a pietyzmem. Obraz męki Chrystusa w „Pasji według św. Jana” Johanna Sebastiana Bacha
- 003 a Marek Skrukwa (Autor)
- 004 a Oryginalny artykuł naukowy
- 006 a Konteksty: Polska Sztuka Ludowa
- 008 a 2025
- 009 a 348
- 010 a 1
- 011 a 1230-6142
- 013 a https://doi.org/10.36744/k.3764
- 014 a https://czasopisma.ispan.pl/index.php/k/article/view/3764/3312
- 015 a 51-55
- 019 a W Bachowskim obrazie ukrzyżowania Chrystusa przedstawionym w Pasji według św. Jana widzimy całą mozaikę środków składających się na indywidualny sposób uchwycenia sceny rozgrywającej się na Golgocie. Sposób ten polega na zastosowaniu niezwykle bogatego języka muzycznego –od prostych w swej konstrukcji recytatywów Ewangelisty, przez skomplikowane zabiegi polifoniczne w dramatycznych chórach turby, aż po kunsztowne arie –w ścisłym połączeniu z warstwą teologiczną. Ten dualizm dobrze oddaje myśl Christopha Wolffa: „Dla Bacha teologia i muzyka były jako dziedziny nauki dwiema stronami tego samego medalu”. Aby poznać teologiczne motywy, jakimi kierował się Bach w czasie tworzenia swoich pasji, niezbędne staje się ukazanie przemian, jakim ulegała wyznawana przez niego wiara –protestantyzm –w XVII i XVIII wieku na gruncie niemieckim. Oprócz dominującej luterańskiej ortodoksji rozwijał się nowy prąd zwany pietyzmem, czyli duchowość akcentująca naturalną możliwość nawiązania osobistej relacji z Bogiem. Bach łączył w swojej twórczości oba te nurty, dając dowód głębokiej wiary i doświadczenia religijnego.
- 020 a In Bach’s image of the crucifixion of Christ presented in the St. JohnPassion we see an entire mosaic of means comprising in an individual manner scenes taking place atGolgotha. This manner consists of the application of an extremely abundant musical language –from the simple constructions of the recitatives of the Evangelist and complicated polyphonic undertakings in the dramatic turbachoruses, to elaborate arias, all closely connected with the theological stratum. Such dualism excellently reflects Christoph Wolff’sview claiming that Bach regarded theology and music as two sides of the same coin. In order to become acquainted with theological motifs followed by Bach at the time of composing his passions it becomes indispensable to demonstrate the transformations of his faith –Protestantism –in seventeenth and eighteenth-century Germany. Alongside dominating Lutheran orthodoxy there developed a new current known as pietism, i.e. spirituality accentuating the natural possibility of establishing a personal relation with God. In his works Bach linked both those currents, thus proving profound faith and religious experience.
- 021 a J.S. Bach
- 021 a muzyka baroku
- 021 a pasja
- 021 a pietyzm
- 021 a teologia protestancka
- 022 a baroque music
- 022 a J.S. Bach
- 022 a passion
- 022 a pietism
- 022 a Protestant theology
- 966 a nauki o kulturze i religii
- 985 a Wydział Filozoficzny
- 985 b Instytut Kulturoznawstwa i Dziennikarstwa
Dublin Core
Indeksy
- Tytuł: Między luterańską ortodoksją a pietyzmem. Obraz męki Chrystusa w „Pasji według św. Jana” Johanna Sebastiana Bacha
- Autor (Twórca): Marek Skrukwa (Autor)
- Tytuł czasopisma : Konteksty: Polska Sztuka Ludowa
- Data: 2025
- Dyscyplina: nauki o kulturze i religii
- Słowa kluczowe w j. angielskim:
- Słowa kluczowe w j. polskim:
- Struktura: