STANOWISKO RG TSUE W POLSKIEJ SPRAWIE WYPOWIEDZENIA UMOWY O PRACĘ PRZED UPŁYWEM CZASU, NA KTÓRY ZOSTAŁA ZAWARTA

Kolekcja
artykuły
Pobierz opis bibliograficzny
  • Tytuł: STANOWISKO RG TSUE W POLSKIEJ SPRAWIE WYPOWIEDZENIA UMOWY O PRACĘ PRZED UPŁYWEM CZASU, NA KTÓRY ZOSTAŁA ZAWARTA
  • Autor/Autorzy: ANDRZEJ ŚWIĄTKOWSKI (Autor)
  • Nazwa czasopisma: Roczniki Administracji i Prawa
  • Rok: 2025
  • Tom: 3
  • Numer: XXV
  • ISSN: 1644-9126
  • DOI: 10.5604/01.3001.0055.3243
  • Adres www:: https://rocznikiadministracjiiprawa.publisherspanel.com/article/553243/pl
  • Strony od-do: 415-435
  • Abstrakt:
    • W unijnym systemie prawa pracy każdy pracownik ma prawo do ochrony w przypadku nieuzasadnionego zwolnienia. Ochronę stosunku pracy gwarantują UE i jej państwa członkowskie. Powinny to czynić zgodnie z prawem krajowym i praktyką. W polskim przypadku pracownik zatrudniony na czas określony, zwolniony z pracy przez pracodawcę, nie korzysta z pewnej, zagwarantowanej wcześniej w art. 30 Kodeksu pracy, ochrony prawnej do momentu uprawdopodobnienia, że jako obywatel UE ma prawo do ochrony w przypadku nieuzasadnionego zwolnienia z pracy. Nieco inaczej traktuje to art. 50 § 3 Kodeksu pracy. Zgodnie z tym przepisem, jedynie naruszenie prawa poprzez rozwiązanie umowy o pracę zawartej na czas określony uprawnia zwolnionego pracownika wyłącznie do ubiegania się o odszkodowanie przed sądem pracy. Z tego powodu prawnicy specjalizujący się w ochronie praw człowieka krytycznie odnoszą się do gwarancji prawnych przysługujących osobom zwolnionym z pracy z naruszeniem prawa. Ani prawo UE, ani prawo krajowe niektórych państw członkowskich, takich jak Polska, nie zobowiązuje ich do przestrzegania prawa UE. Godność człowieka, która zajmuje centralne miejsce w tradycjach konstytucyjnych państw członkowskich, leży u podstaw tożsamości konstytucyjnej UE. Wyznacza kierunek interpretacji prawa pierwotnego i determinuje zakres szerokiej interpretacji zasad, w których jest określona, takich jak zasada niedyskryminacji. Godność wyznacza również granice. Zapewnia podstawę konstytucyjną dla horyzontalnej skuteczności prawa przewidzianej w art. 21 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (KPP UE). Przepis ten określa zasadę niedyskryminacji, gdy przyczyny dyskryminacji są związane z naruszeniem godności człowieka. Przyczyny dyskryminacji nie mogą obejmować przyczyn o charakterze społeczno-ekonomicznym, związanych ze statusem pracownika lub rodzajem umownego stosunku prawnego łączącego go z pracodawcą. Rzecznik generalny (RG) TSUE dopuścił bezpośredni skutek horyzontalny art. 47 (CFR UE). Został on połączony z innymi prawami, które mogą być dochodzone przez podmioty prawa prywatnego. Wyrok TSUE dopuścił bezpośredni skutek horyzontalny art. 47 (CFR UE). Przepis ten dotyczy prawa do skutecznej ochrony sądowej jako takiej, tj. bez konieczności ustanawiania szczegółowych standardów w prawie UE lub prawie krajowym. Przyznaje jednostkom prawo, na które mogą się one bezpośrednio powoływać. Został on zastosowany w powiązaniu z ogólną zasadą niedyskryminacji ustanowioną w art. 21 (CFR UE), doprecyzowaną w dyrektywie 2000/78/WE. Powiązanie w cytowanym wyroku art. 47 z innym przepisem (CFR UE), który ma bezpośredni skutek horyzontalny, jest podyktowane normatywną konstrukcją wspomnianego art. 47 (CFR UE). Przyznaje on prawo do skutecznego środka odwoławczego każdemu, „którego prawa i wolności zagwarantowane prawem UE” zostały naruszone. Dlatego zastosowanie art. 47 (KPP UE) zakłada, że podmiot prywatny ma prawo lub wolność zagwarantowaną prawem UE, której można dochodzić przed sądem. Badając możliwość powołania się na ten przepis, TSUE sprawdza, czy istnieje przepis prawa materialnego, który w konkretnej sytuacji przyznaje stronie sporu prawo, na które może powołać się przed sądem. Oznacza to, że nie tylko dana sytuacja musi mieścić się w zakresie prawa UE, ponieważ w przeciwnym razie KPP UE jako całość w ogóle nie miałby zastosowania, ale strona sporu musi również mieć określone prawo lub wolność chronione prawem UE.
    • In the EU labor law system, every employee has the right to protection in the event of unjustified dismissal. Employment relationship protection is guaranteed by the EU and its member states. They should do so in accordance with national law and practice. In the Polish case, an employee employed for a fixed period of time, dismissed from work by the employer, does not benefit from the certain, previously guaranteed Art. 30 of the Labor Code, legal protection until it is probable that as an EU citizen he has the right to protection in the event of unjustified dismissal from work. Treated slightly differently by Article 50 § 3 of the Labor Code. According to this provision, only a violation of the law by terminating an employment contract concluded for a fixed period only allows the dismissed employee to apply for compensation before the labor court. For this reason, lawyers specializing in the protection of human rights are critical of the legal guarantees available to people dismissed from work in violation of the law. Neither EU law nor national law in some Member States, such as Poland, obliges them to comply with EU law. Human dignity, which occupies a central place in the constitutional traditions of the Member States, lies at the heart of the EU’s constitutional identity. It sets the direction for the interpretation of primary law and determines the scope of the broad interpretation of the principles in which it is specified, such as the principle of non-discrimination. Dignity also sets limits. It grants a constitutional basis for the horizontal effectiveness of the law provided for in Art. 21 Charter of Fundamental Rights of the European Union (CFR UE). This provision specifies the principle of non-discrimination when the reasons for discrimination are related to the violation of human dignity. The reasons for discrimination cannot include reasons of a socio-economic nature, relating to the employee’s status or the type of contractual legal relationship between him and the employer. The Advocate General (RG) of the CJEU allowed direct horizontal effect of Art. 47 (CFR UE). It has been combined with other rights that may be asserted by private law entities. The CJEU judgment allowed for a direct horizontal effect of Art. 47 (CFR UE). This provision concerns the right to effective judicial protection in its own right, i.e. without the need to establish detailed standards in EU or national law. It grants individuals a right that they can directly invoke. It was applied in conjunction with the general principle of non-discrimination established in Art. 21 of the (CFR UE), further specified in Directive 2000/78/EC. The connection in the cited judgment of Art. 47 of the with another provision of the (CFR UE), which has a direct horizontal effect, is dictated by the normative construction of the said Art. 47 (CFR UE). It grants the right to an effective remedy to anyone “whose rights and freedoms guaranteed by EU law” have been violated. Therefore, the application of Art. 47 (CFR UE) assumes that a private entity is entitled to a right or freedom guaranteed by EU law, which can be asserted in court. When examining the possibility of invoking this provision, the CJEU checks whether there is a provision of substantive law that, in a specific situation, grants the party to the dispute a right that it can invoke in court. This means that not only must the situation in question fall within the scope of EU law, because otherwise the CFR UE as a whole would not apply at all, but the party to the dispute must also have a specific right or freedom protected by EU law.
  • Słowa kluczowe:
    • dyrektywa 99/70/WE
    • kontrola sądowa
    • odmienne traktowanie w przypadku wypowiedzenia
    • prawa podstawowe
    • rozwiązanie umowy o pracę na czas określony
    • umowa ramowa o pracę na czas określony
  • Dyscyplina: nauki o polityce i administracji
  • 002 a STANOWISKO RG TSUE W POLSKIEJ SPRAWIE WYPOWIEDZENIA UMOWY O PRACĘ PRZED UPŁYWEM CZASU, NA KTÓRY ZOSTAŁA ZAWARTA
  • 003 b 0000-0003-1753-7819
  • 003 a ANDRZEJ ŚWIĄTKOWSKI (Autor)
  • 004 a Oryginalny artykuł naukowy
  • 006 a Roczniki Administracji i Prawa
  • 008 a 2025
  • 009 a 3
  • 010 a XXV
  • 011 a 1644-9126
  • 013 a 10.5604/01.3001.0055.3243
  • 014 a https://rocznikiadministracjiiprawa.publisherspanel.com/article/553243/pl
  • 015 a 415-435
  • 019 a W unijnym systemie prawa pracy każdy pracownik ma prawo do ochrony w przypadku nieuzasadnionego zwolnienia. Ochronę stosunku pracy gwarantują UE i jej państwa członkowskie. Powinny to czynić zgodnie z prawem krajowym i praktyką. W polskim przypadku pracownik zatrudniony na czas określony, zwolniony z pracy przez pracodawcę, nie korzysta z pewnej, zagwarantowanej wcześniej w art. 30 Kodeksu pracy, ochrony prawnej do momentu uprawdopodobnienia, że jako obywatel UE ma prawo do ochrony w przypadku nieuzasadnionego zwolnienia z pracy. Nieco inaczej traktuje to art. 50 § 3 Kodeksu pracy. Zgodnie z tym przepisem, jedynie naruszenie prawa poprzez rozwiązanie umowy o pracę zawartej na czas określony uprawnia zwolnionego pracownika wyłącznie do ubiegania się o odszkodowanie przed sądem pracy. Z tego powodu prawnicy specjalizujący się w ochronie praw człowieka krytycznie odnoszą się do gwarancji prawnych przysługujących osobom zwolnionym z pracy z naruszeniem prawa. Ani prawo UE, ani prawo krajowe niektórych państw członkowskich, takich jak Polska, nie zobowiązuje ich do przestrzegania prawa UE. Godność człowieka, która zajmuje centralne miejsce w tradycjach konstytucyjnych państw członkowskich, leży u podstaw tożsamości konstytucyjnej UE. Wyznacza kierunek interpretacji prawa pierwotnego i determinuje zakres szerokiej interpretacji zasad, w których jest określona, takich jak zasada niedyskryminacji. Godność wyznacza również granice. Zapewnia podstawę konstytucyjną dla horyzontalnej skuteczności prawa przewidzianej w art. 21 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (KPP UE). Przepis ten określa zasadę niedyskryminacji, gdy przyczyny dyskryminacji są związane z naruszeniem godności człowieka. Przyczyny dyskryminacji nie mogą obejmować przyczyn o charakterze społeczno-ekonomicznym, związanych ze statusem pracownika lub rodzajem umownego stosunku prawnego łączącego go z pracodawcą. Rzecznik generalny (RG) TSUE dopuścił bezpośredni skutek horyzontalny art. 47 (CFR UE). Został on połączony z innymi prawami, które mogą być dochodzone przez podmioty prawa prywatnego. Wyrok TSUE dopuścił bezpośredni skutek horyzontalny art. 47 (CFR UE). Przepis ten dotyczy prawa do skutecznej ochrony sądowej jako takiej, tj. bez konieczności ustanawiania szczegółowych standardów w prawie UE lub prawie krajowym. Przyznaje jednostkom prawo, na które mogą się one bezpośrednio powoływać. Został on zastosowany w powiązaniu z ogólną zasadą niedyskryminacji ustanowioną w art. 21 (CFR UE), doprecyzowaną w dyrektywie 2000/78/WE. Powiązanie w cytowanym wyroku art. 47 z innym przepisem (CFR UE), który ma bezpośredni skutek horyzontalny, jest podyktowane normatywną konstrukcją wspomnianego art. 47 (CFR UE). Przyznaje on prawo do skutecznego środka odwoławczego każdemu, „którego prawa i wolności zagwarantowane prawem UE” zostały naruszone. Dlatego zastosowanie art. 47 (KPP UE) zakłada, że podmiot prywatny ma prawo lub wolność zagwarantowaną prawem UE, której można dochodzić przed sądem. Badając możliwość powołania się na ten przepis, TSUE sprawdza, czy istnieje przepis prawa materialnego, który w konkretnej sytuacji przyznaje stronie sporu prawo, na które może powołać się przed sądem. Oznacza to, że nie tylko dana sytuacja musi mieścić się w zakresie prawa UE, ponieważ w przeciwnym razie KPP UE jako całość w ogóle nie miałby zastosowania, ale strona sporu musi również mieć określone prawo lub wolność chronione prawem UE.
  • 020 a In the EU labor law system, every employee has the right to protection in the event of unjustified dismissal. Employment relationship protection is guaranteed by the EU and its member states. They should do so in accordance with national law and practice. In the Polish case, an employee employed for a fixed period of time, dismissed from work by the employer, does not benefit from the certain, previously guaranteed Art. 30 of the Labor Code, legal protection until it is probable that as an EU citizen he has the right to protection in the event of unjustified dismissal from work. Treated slightly differently by Article 50 § 3 of the Labor Code. According to this provision, only a violation of the law by terminating an employment contract concluded for a fixed period only allows the dismissed employee to apply for compensation before the labor court. For this reason, lawyers specializing in the protection of human rights are critical of the legal guarantees available to people dismissed from work in violation of the law. Neither EU law nor national law in some Member States, such as Poland, obliges them to comply with EU law. Human dignity, which occupies a central place in the constitutional traditions of the Member States, lies at the heart of the EU’s constitutional identity. It sets the direction for the interpretation of primary law and determines the scope of the broad interpretation of the principles in which it is specified, such as the principle of non-discrimination. Dignity also sets limits. It grants a constitutional basis for the horizontal effectiveness of the law provided for in Art. 21 Charter of Fundamental Rights of the European Union (CFR UE). This provision specifies the principle of non-discrimination when the reasons for discrimination are related to the violation of human dignity. The reasons for discrimination cannot include reasons of a socio-economic nature, relating to the employee’s status or the type of contractual legal relationship between him and the employer. The Advocate General (RG) of the CJEU allowed direct horizontal effect of Art. 47 (CFR UE). It has been combined with other rights that may be asserted by private law entities. The CJEU judgment allowed for a direct horizontal effect of Art. 47 (CFR UE). This provision concerns the right to effective judicial protection in its own right, i.e. without the need to establish detailed standards in EU or national law. It grants individuals a right that they can directly invoke. It was applied in conjunction with the general principle of non-discrimination established in Art. 21 of the (CFR UE), further specified in Directive 2000/78/EC. The connection in the cited judgment of Art. 47 of the with another provision of the (CFR UE), which has a direct horizontal effect, is dictated by the normative construction of the said Art. 47 (CFR UE). It grants the right to an effective remedy to anyone “whose rights and freedoms guaranteed by EU law” have been violated. Therefore, the application of Art. 47 (CFR UE) assumes that a private entity is entitled to a right or freedom guaranteed by EU law, which can be asserted in court. When examining the possibility of invoking this provision, the CJEU checks whether there is a provision of substantive law that, in a specific situation, grants the party to the dispute a right that it can invoke in court. This means that not only must the situation in question fall within the scope of EU law, because otherwise the CFR UE as a whole would not apply at all, but the party to the dispute must also have a specific right or freedom protected by EU law.
  • 021 a dyrektywa 99/70/WE
  • 021 a kontrola sądowa
  • 021 a odmienne traktowanie w przypadku wypowiedzenia
  • 021 a prawa podstawowe
  • 021 a rozwiązanie umowy o pracę na czas określony
  • 021 a umowa ramowa o pracę na czas określony
  • 022 a different treatment in the event of notice of termination
  • 022 a Directive 99/70/EC
  • 022 a fundamental rights
  • 022 a judicial review
  • 022 a termination of a fixed-term employment contract
  • 966 a nauki o polityce i administracji
  • 985 a Wydział Pedagogiczny
  • 985 b Instytut Nauk o Polityce i Administracji

2025_art_Świątkowski_A_M_STANOWISKO RG TSUE W POLSKIEJ SPRAWIE WYPOWIEDZENIA UMOWY O PRACĘ.....pdf (255 KB)

  • Licencja: CC BY 4.0
  • Wersja tekstu: Ostateczna opublikowana
  • Dostępność: Publiczny
Pobierz
Repozytorium Akademii Ignatianum w Krakowie, które jest częścią Portalu Pracowniczego zostało zrealizowane w ramach projektu „Program wzmocnienia potencjału dydaktycznego Uczelni na rzecz rozwoju regionalnego” POWR.03.05.00-00-ZR10/18 współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.