E-literatura - splot transdyscyplinarny w obszarze humanistyki cyfrowej

Collection
chapter in monograph
Download bibliographic description

Description

  • Title: E-literatura - splot transdyscyplinarny w obszarze humanistyki cyfrowej
  • Author:
  • Access date: 213-231
  • Tytuł monografii: Humanistyka współczesna
  • Wydawca: Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Rok wydania: 2023
  • Miejsce wydania: Kraków
  • URL: https://slownikispoleczne.ignatianum.edu.pl/pliki/humanistyka_wspolczesna_pl.pdf
  • Abstract in Polish: DEFINICJA POJĘCIA: E-literatura to nurt lokujący się w obszarze literaturoznawstwa i humanistyki cyfrowej, stanowiący konsekwencję zjawiska konwergencji mediów. Reprezentowany jest przez utwory, w których sensy literackie łączą się z właściwościami nowych mediów, generując struktury transmedialne, czerpiące z różnych sfer humanistyki (literatury, sztuki, technologii), czasem wykraczające poza nią. ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Nurt e-literatury wciąż się przeobraża, a jego źródła są złożone. Wśród kontekstów, z których e-literatura wyrosła i z których czerpie, najczęściej wymienia się obszar stricte technologiczny (zachód Europy i USA), filmoznawczy, ludologiczny, a także artystyczno-literacki (Polska). Najdawniejsze źródła e-literackich eksperymentów sięgają antyku i średniowiecza, późniejsze – literacko­‑artystycznych ruchów awangardowych. UJĘCIE PROBLEMOWE POJĘCIA: We współczesnej humanistyce dochodzi do krzyżowania się obszarów kultury wcześniej postrzeganych jako odrębne i autonomiczne. Coraz częstszym zjawiskiem są więc powstające e-literackie sploty transdyscyplinowe. Kategorię tę uznać należy za jedną z nadrzędnych, obrazującą charakter e-literatury oraz jej miejsce na pograniczu środowiska literacko-medialnego (cyberprzestrzeń, ekran komputera) oraz przestrzeni innego typu (muzealno-galeryjnej, miejskiej, przyrody itp.). Wśród specyficznych cech wyróżniających e-literaturę wskazać należy m.in.: splotowość, procesualność, uprzestrzennienie, modułowość, figuratywność, potencjał architektoniczny, występowanie niedomknięć (szczelin), dających możliwość partycypacji i personalizacji, nielinearność, a nawet immersyjność. REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I REKOMENDACJAMI: Nurt e-literatury rozwija się, pomnażając egzemplifikacje. Uczelnie proponują studentom przedmioty z nią związane. Powiększa się grono badaczy analizujących jej fenomen. Powstają kolejne źródła gromadzące utwory nowomedialne (np. Electronic Literature Collection). Przed twórcami pojawiają się nowe wyzwania (np. konieczność poradzenia sobie z problemem cyfrowej śmierci lub okresowej hibernacji e-utworów). Badacze kultury humanistycznej winni być świadomi zaistniałej zmiany i mieć na uwadze, że tradycyjne narzędzia badawcze nie wystarczają. Dlatego też w sytuacji recepcyjno-interpretacyjnej zachodzi konieczność wejścia w obszar innych dyscyplin – nie tylko humanistycznych. Absurdem, dowodem krótkowzroczności i braku głębszej refleksji byłoby trwanie w przekonaniu, że w dziedzinie literatury nie nastąpiła zmiana.
  • Keywords in Polish:
    • e-literatura
    • konwergencja mediów
    • literatura a nowe media
    • sploty transdyscyplinarne
  • Structure:
    • Wydział Filozoficzny
    • Instytut Kulturoznawstwa i Dziennikarstwa
  • Dyscyplina: nauki o kulturze i religii

MARC

  • 002 $a E-literatura - splot transdyscyplinarny w obszarze humanistyki cyfrowej
  • 003 $a BOGUSŁAWA BODZIOCH-BRYŁA (Autor)
  • 003 $e 0000-0003-2453-8350
  • 003 $f BOGUSŁAWA BODZIOCH-BRYŁA (Redaktor)
  • 005 $a Rozdział w książce
  • 005 $b Rozdział monografii/rozdział książki
  • 006 $a 213-231
  • 008 $a 12
  • 009 $a polski
  • 011 $b https://slownikispoleczne.ignatianum.edu.pl/pliki/humanistyka_wspolczesna_pl.pdf
  • 012 $a Humanistyka współczesna
  • 013 $a 2023
  • 014 $c Akademia Ignatianum w Krakowie
  • 015 $a Kraków
  • 017 $a 978-83-7614-582-2
  • 021 $a DEFINICJA POJĘCIA: E-literatura to nurt lokujący się w obszarze literaturoznawstwa i humanistyki cyfrowej, stanowiący konsekwencję zjawiska konwergencji mediów. Reprezentowany jest przez utwory, w których sensy literackie łączą się z właściwościami nowych mediów, generując struktury transmedialne, czerpiące z różnych sfer humanistyki (literatury, sztuki, technologii), czasem wykraczające poza nią. ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Nurt e-literatury wciąż się przeobraża, a jego źródła są złożone. Wśród kontekstów, z których e-literatura wyrosła i z których czerpie, najczęściej wymienia się obszar stricte technologiczny (zachód Europy i USA), filmoznawczy, ludologiczny, a także artystyczno-literacki (Polska). Najdawniejsze źródła e-literackich eksperymentów sięgają antyku i średniowiecza, późniejsze – literacko­‑artystycznych ruchów awangardowych. UJĘCIE PROBLEMOWE POJĘCIA: We współczesnej humanistyce dochodzi do krzyżowania się obszarów kultury wcześniej postrzeganych jako odrębne i autonomiczne. Coraz częstszym zjawiskiem są więc powstające e-literackie sploty transdyscyplinowe. Kategorię tę uznać należy za jedną z nadrzędnych, obrazującą charakter e-literatury oraz jej miejsce na pograniczu środowiska literacko-medialnego (cyberprzestrzeń, ekran komputera) oraz przestrzeni innego typu (muzealno-galeryjnej, miejskiej, przyrody itp.). Wśród specyficznych cech wyróżniających e-literaturę wskazać należy m.in.: splotowość, procesualność, uprzestrzennienie, modułowość, figuratywność, potencjał architektoniczny, występowanie niedomknięć (szczelin), dających możliwość partycypacji i personalizacji, nielinearność, a nawet immersyjność. REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I REKOMENDACJAMI: Nurt e-literatury rozwija się, pomnażając egzemplifikacje. Uczelnie proponują studentom przedmioty z nią związane. Powiększa się grono badaczy analizujących jej fenomen. Powstają kolejne źródła gromadzące utwory nowomedialne (np. Electronic Literature Collection). Przed twórcami pojawiają się nowe wyzwania (np. konieczność poradzenia sobie z problemem cyfrowej śmierci lub okresowej hibernacji e-utworów). Badacze kultury humanistycznej winni być świadomi zaistniałej zmiany i mieć na uwadze, że tradycyjne narzędzia badawcze nie wystarczają. Dlatego też w sytuacji recepcyjno-interpretacyjnej zachodzi konieczność wejścia w obszar innych dyscyplin – nie tylko humanistycznych. Absurdem, dowodem krótkowzroczności i braku głębszej refleksji byłoby trwanie w przekonaniu, że w dziedzinie literatury nie nastąpiła zmiana.
  • 023 $a e-literatura
  • 023 $a konwergencja mediów
  • 023 $a literatura a nowe media
  • 023 $a sploty transdyscyplinarne
  • 985 $a Wydział Filozoficzny
  • 985 $b Instytut Kulturoznawstwa i Dziennikarstwa
  • 999 $a nauki o kulturze i religii

Dublin Core

Files

2023_red_Bodzioch-Bryła B_Humanistyka_Wspolczesna_.pdf (2.43 MB)

  • Licence: CC BY-ND 4.0
  • Text version: Final published
  • Availability: Published

Download